Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
3Prawidłowyrozwójdziecka
3040Poznawczeiemocjonalno-społeczne
kompetencjedzieckawokresiewczesnegodzieciństwa
Wczesnedzieciństwotoczasżyciaobejmującyokresnoworodkowy,niemowlęcy(od
narodzindokońca1.rokużycia)iponiemowlęcy(od1.do3.rokużycia).Niemniej
jednaknajwcześniejszyczasrozwojupsychoruchowegodzieckatookresżyciapło-
dowego.Rozwójprenatalnymożebyćzakłóconyprzezczynnikipozagenetyczne
(m.in.narkotyki,alkohol,papierosy,wieleleków,zagrożeniaśrodowiskowe,infekcje,
szczególniewirusowemogąceskutkowaćanomaliamiwrozwojupłodu).Psycholo-
giaprenatalnaprecyzujepodstawowewskaźnikisensomotorycznegozachowania
płoduwkolejnychfazachżyciapłodowego:jajowej(stadiumlistkówzarodkowych),
embrionalnej(2-8tygodnipozapłodnieniu)ipłodowej(9.-38.tydzieńciąży)okresu
prenatalnego.Itak,w1.miesiącużyciapłodowegoobserwowanem.in.pierwsze
ruchyserca,głową,kręgami,jamąustną,pierwszekomórkinerwoweorazzawiązki
narządówwewnętrznych,mięśni,kończyn,uszu,nosa.W2.miesiącuciążypojawiają
siępierwszeodruchynerwowe,oznakifalmózgowychiwrażliwośćdotykowawarg,
atakżerozpoczynasięrozwójoka.W3.miesiącudoskonaląsiękomórkinerwowe
izmysłdotykuorazaktywnośćelektroencefalograficzna.Czwartymiesiącżyciapło-
dowegowiążesięzrozwojempróbchwytaniaorazćwiczeniemruchówzwiązanych
zfunkcjamiżyciowymi,acałeciałojestwrażliwedotykowo.W5.miesiącużyciapło-
dowegopojawiająsiętreningssania,reakcjanazmianytemperatury,światła,dźwięki,
wibracje,fazysnuiczuwania.Miesiąc6.toczasdojrzewanianarządówwewnętrznych
imielinizacjiwłókiennerwowych;dzieckouczysięrytmunaprzemiennegoaktyw-
ności,asilnydźwiękpowodujeuniegoprzestrach.W7.-8.miesiącużyciapłodowe-
gopostępujemielinizacjawłókiennerwowych,pojawiająsięprecyzyjneruchy,doj-
rzewaniezmysłurównowagiorazodruchywrodzone.W9.miesiącu,na2tygodnie
przedporodem,płódprzestajerosnąć.
Wokresienoworodkowymnastępujeprzystosowaniedożyciapozamacicznego
(zmianytemperatury,oddychania,przyjmowaniapokarmówiwydalania).Ocena
podstawowychfunkcjiżyciowych(oddech,czynnośćserca,odruchy,napięciemię-
śniowe,zabarwienieskóry)zapomocąskaliApgarpozwalaokreślićstanpsycho-
fizycznynoworodka.Wynikocenypięciupodanychwyżejparametrówpopierwszej
minucieżyciarówny8-10punktówoznaczastanprawidłowy(dobreprzystosowa-
niedzieckadożyciapozamacicznego).Jeślistandzieckaulegazmianie,ocenęwska-
liApgarpowtarzasiępo3,5,10i15minutach.Liczbapunktówponiżej5stanowi
wskazaniedokontrolidzieckawporadnineurologicznejwIkwartależycia.
38