Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Typowyschematbudowyprzywrdorosłych,zaliczanychdotegorzędu,przed-
stawionyjestnarys.1.Sątoorganizmyoróżnejwielkości,ocielemniejlubbardziej
wydłużonym(rzadkoszerokośćjestrównalubprzekraczajegodługość),niepodzie-
lonymnaodrębneodcinki;przyssawkidwie,gębowanajczęściejsubterminalna,
możemieć(rzadko)brodawki,płatylubuchyłki,brzusznanajczęściejleżyokoło
połowydługościciała,niekiedyszczątkowa;jelitozdwiema,najczęściejślepoza-
kończonymigałęziami,możetworzyćcyklocelluburoprokt;jądranaogółdwa,za
przyssawkąbrzuszną,rzadkooboklubprzednią;jajniknajczęściejprzedjądrami,
alerównieżzalubmiędzynimi;otwórpłciowyzwykleprzedprzyssawkąbrzuszną,
rzadkozanią;torebkacirrusanajczęściejwystępuje-jejwielkośćipołożeniesą
bardzoróżne;żółtnikzbudowanyzpęcherzyków,ułożonychpobokachciała,rzad-
kotworzydwasymetrycznieułożone,zwarteskupiska.Układwydalniczywystę-
pujewdwóchpostaciach:mesostomaistenostoma.Wpierwszymprzypadkupołą-
czeniegłównychprzewodówzbiorczychprzednichitylnychznajdujesięwokolicy
przyssawkibrzusznej,ustenostoma,wokolicyprzyssawkigębowej.
Postacirozwojowe,poczynającodsporocystymacierzystej,poprzezpokole-
niasporocystypotomnejlubredii,docerkariiimetacerkarii,rozwijająsięgłównie
wbezkręgowcach,choćmetacerkariemogąteżwystępowaćwrybachipłazach.
CharakterystycznącechąwiększościcerkariiPlagiorchiida(rys.2A-F)jest
obecnośćsztyletunaprzyssawcegębowej.NapoczątkuXXw.Lühe(1909)iSe-
well(1922)zaproponowaliklasyfikacjęcerkariicharakterystycznychdlawięk-
szychgrupsystematycznych;klasyfikacjatajestnadalużywana,choćwmiarę
poznawaniaprzebiegucyklirozwojowychprzywrjejprzydatnośćmaleje.Część
cerkariiposiadającychsztyletLühe(1909)wyodrębniłwdużąjednostkętakso-
nomiczną-ksyfidiocerkarie(xiphidiocercariae)(F),awśródnichwyróżniłczte-
rygrupy:armata(F1),ornata(F2),mikrokotyleiwirgula(F3).PóżniejSewell
(1922)uzupełniłopisyichbudowyiokreśliłcechyjeodróżniające.Itakcerka-
riegrupyornata(cercariaeornatae)mająogonotoczonypłetwą,ichprzyssawka
brzusznajestwiększaodgębowej,występuje4-5pargruczołówpenetracyjnych,
formułapłomykowa2[(1+1+1)+(1+1+1)]=12;cerkariegrupyarmata(cercariae
armatae)mająogonwydłużony,bezpłetwy,przyssawkabrzusznajestmniejsza
niżgębowa,formułapłomykowa2[(3+3+3)+(3+3+3)]=36,pęcherzwydalni-
czywkształcieliteryY;cerkariegrupymikrokotyle(cercariaemicrocotylae)są
bardzomałe,zwydłużonymogonem,przyssawkabrzusznajestdużomniejsza
odgębowejileżyprzedpołowądługościciała,formułapłomykowa2[(2+2+2)
+(2+2+2)]=24,pęcherzwydalniczykształtuliteryY;cerkariegrupywirgu-
la(cercariaevirgulae)mająwydłużonyogon,awprzyssawcegębowejoprócz
sztyletuwystępujądwiegruczołowestruktury-wirgule(virgulae),formułapło-
mykowa2[(2+2+2)+(2+2+2)]=24,pęcherzwydalniczywkształcieliteryV
.
Wartojeszczedodać,żewirgulesąpozostałościąprzewodówwyprowadzających
gruczołów,któreuległydegeneracji;zawierająśluzowatąwydzielinęuwalnianą
12
