Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Historiabadańnadwpływemspołecznymimanipulacją
15
inaczejniżLeBon,TardeczySidis,niełączylizachowaniadziecizDhi-
sterycznymrozdwojeniemosobowości”,aletłumaczylijeprzemożną
potrzebąposiadaniapewności.Cowięcej,dlaudowodnieniaswojejtezy
BinetiHenriwykazali,że:(1)starsze,zapewnepewniejszeswoichsą-
dów,dzieciwmniejszymstopniuulegałyopisanemuzjawisku,(2)gdy
dziecimiaływskazaćnapoprawnerozwiązaniezpamięci,tendencjado
uleganiawpływowiinnychwzrastała,(3)częśćdziecizmieniałazdanie,
gdypytanoje,czysąpewneswojejodpowiedzi.BinetiHenriwykazali
zatemistnienieróżnicindywidualnychorazdwukategoriiwpływu:
intelektualnegoizwiązanegozemocjami(za:PrisliniCrano,2012).
Wpływspołecznyjakosugestiaczyjedynieobecność
innych?
TrzylatapopojawieniusięPsychologiitłumuNormanTriplett(1898)
opublikowałdanepochodzącezobserwacjikolarzyjeżdżącychbądź
wobecnościpubliczności,bądźprzyjejbraku,anastępnieprzeprowadził
zaplanowanyeksperymentnadwpływemobecnościinnychnaszybkość
wykonywaniazadań.Okazałosię,żeposzczególniuczestnicybadania
przeciągalilinęznacznieszybciej,gdybyliświadomibyciaobserwowa-
nymiprzezwidownię.Opisanietegofenomenu,nazywanegofacylitacją
społeczną,otwierabardzoważnyrozdziałwbadaniuzjawiskwpływu
społecznegoorazwdużymstopniunakreślasposóbicheksplorowania
-przezposługiwaniesięmetodąeksperymentu(za:Pratkanis,2007).
Cociekawe,odkryciaTriplettastanowiąkontynuacjębadańprowa-
dzonychprzezCharlesaFérégo(1887,cyt.za:PrisliniCrano,2012).
Pracującwparadygmaciesugestii,podobniejakBinetiHenri,Féré
wykazał,żeosobatrzymającadynamometrznaczniesilniejgościska
wówczas,gdyrównocześniewtymsamympomieszczeniuzadanieto
wykonujedrugaosoba,niżwsytuacjiwykonywaniazadaniaprzybraku
czyjejkolwiekobecności,przytakiejsamejinstrukcjiDściskaniazcałej
swojejsiły”.ZkoleistudenciWilhelmaWundta,OswaldKülpeiErnst
Meumann,wykazali,żedzieciucząsięznacznieszybciejwśródinnych
