Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
36
PRZESTRZEŃEDUKACJIDLABEZPIECZEŃSTWACZŁOWIEKAWOBECNIEPEWNOŚCIIZAGROŻEŃJEGOEGZYSTENCJI
NatomiastJerzyStefanowiczpisze,że:
(...)czasywspółczesne,przynoszącrównolegledopostępucywilizacyjnegorosnącągamę
zagrożeń,zmieniłyzakrespojmowaniabezpieczeństwa.Wprzeszłościrozumianeczysto
militarnie,dziśrozszerzyłosięnaważkieaspektyniewojskowe-polityczne,ekonomicz-
ne,ekologiczneitp.Podrugie,zmieniłasięjegoteleologia.jużnietylkopierwotnawola
przetrwania,aleochronadobrobytupaństwaijegoobywateli,obronawolnościitożsa-
mości-takżeustrojowej-składająsięnafunkcjepolitykibezpieczeństwa.Wreszciepo
trzecie,znaczniesilniejniżwprzeszłościwystępujezależnośćmiędzybezpieczeństwem
narodowymiładem,czylibezpieczeństwemmiędzynarodowym[103].
Podobnepojmowaniebezpieczeństwamożnazauważyćwstosunkachmiędzynaro-
dowych.Bezpieczeństwookreślasięjakonwolnośćodzagrożenia,strachulubataku”
.
Wtymaspekciebezpieczeństwojestpostrzeganejakoswobodadziałania,której
nietowarzyszypoczuciezagrożenia.Jestonoprzeciwieństwemniebezpieczeństwa
jakonpoczuciazagrożeniazestronyniestabilnegoporządku,wktórymżyjemy”
.
Najogólniejrzeczujmując,bezpieczeństwojestzawszewarunkiemprzetrwania
[104]
.
Syntezapowyższychdefinicjiwskazuje,żebezpieczeństwojestpostrzeganeprzez
pryzmatróżnychzagrożeńinajczęściejokreślanejakostan:
-
brakuzagrożenia,
-
poczuciapewności,
-
wolnościodzagrożeń,strachulubataku.
Pogońzawolnościąodzagrożeniajesttendencjązawszeistniejącąnaświecie.
Tonaturalnyodruchipragnienieludzkości,atymbardziejceldążeniaprzywódców,
odpowiedzialnychzalosyzbiorowości(narodówipaństw)[105].
Jednakżezmianywśrodowiskubezpieczeństwaspowodowałyewolucjępojęcia
nbezpieczeństwa”odformprostych,wyrażającychbezpieczeństwojakostanrzeczy,
doformbardziejzłożonych,uwzględniającychnoweaspektyludzkich,narodowych
imiędzynarodowychpotrzebwciąglezmieniającymsięświecie.Wspólnącechą
większościwspółczesnychdefinicjibezpieczeństwajestokreślaniegomianemprocesu.
JózefKukułka,znanypolskipolitologihistoryk,stwierdził,żenbezpieczeństwo
jestnietyleokreślonymstanemrzeczy,ileciągłymprocesemspołecznym,wramach
któregopodmiotydziałającestarająsiędoskonalićmechanizmyzapewniająceim
[103]J.Stefanowicz,Przedmowa,[w:]Współczesnepojmowaniebezpieczeństwa,PAN,Warszawa1996.
[104]DefinicjetezostałysformułowanewokresiemiędzywojennymprzezCharlesaManningaoraz
SalvadoradeMalaria.Zob.J.Stańczyk,Współczesnepojmowaniebezpieczeństwa,InstytutStudiów
PolitycznychPAN,Warszawa1996,s.16.
[105]B.Buzan,People,statesandfear.UteNationalSecurityProbleminInternationalRelations,Brighton
1991,s.11.
