Promieniotwórczość naturalna wód źródlanych uzdrowisk południowej Polski

Beata Kozłowska

Uzyskaj dostęp

Zakup książkę

ISBN/ISSN:

978-83-8012-783-8

DOI:

Wydawnictwo:

Uniwersytet Śląski

Rok wydania:

2009

Liczba stron:

258

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

Kozłowska, Beata. Promieniotwórczość naturalna wód źródlanych uzdrowisk południowej Polski. Red. . Katowice: Uniwersytet Śląski, 2009, 258 s. ISBN 978-83-8012-783-8

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A1 Kozłowska, B.

T1 Promieniotwórczość naturalna wód źródlanych uzdrowisk południowej Polski

PB Uniwersytet Śląski

PP Katowice

YR 2009

SN 978-83-8012-783-8

Bibliografia BibTex:

@Book{ 150038, author = "Kozłowska, Beata", editor = "", title = "Promieniotwórczość naturalna wód źródlanych uzdrowisk południowej Polski", publisher = "Uniwersytet Śląski", year = "2009", address = "Katowice", isbn = "978-83-8012-783-8" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU - Kozłowska, Beata

ED -

TI - Promieniotwórczość naturalna wód źródlanych uzdrowisk południowej Polski

PB - Uniwersytet Śląski

CY - Katowice

PY - 2009

SN - 978-83-8012-783-8

ER -

Netografia (standard APA):

Kozłowska, Beata. Promieniotwórczość naturalna wód źródlanych uzdrowisk południowej Polski [baza danych online] Katowice: Uniwersytet Śląski, 2009 [dostęp: 11 08 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/promieniotworczosc-naturalna-wod-zrodlanych-uzdrowisk-poludniowej-beata-kozlowska-150038.

środowisko, pomiar, radionuklid, promieniotwórczość naturalna, dawka promieniowania, spektrometria jądrowa, stężenie izotopów radu, stężenie izotopów radonu, wody naturalne, uzdrowiska Sudetów, uzdrowiska Karpat Zewnętrznych, technika ciekłoscyntylacyjna

Niniejsza praca została podzielona na trzy części. Część pierwsza obejmuje zagadnienia promieniotwórczości naturalnej w środowisku, przedstawia wybrane do badań radionuklidy oraz wprowadza pojęcie dawek promieniowania i sposoby ich obliczania. Czę...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-8012-783-8

DOI:

Wydawnictwo:

Uniwersytet Śląski

Rok wydania:

2009

Liczba stron:

258

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Wstęp /9
Promieniotwórczość naturalna w środowisku1. Promieniotwórczość pierwiastków /17
1.1. Naturalne szeregi promieniotw�rcze w przyrodzie /18
1.2. R�wnania Batemana dla rodzin izotop�w 226Ra, 228Ra, 224Ra /22
1.3. R�wnania Batemana dla rodziny izotopu 222Rn /29
2.1. Kr�tka charakterystyka badanych radionuklid�w /32
2.1.1. Radon /32
2. Wybrane radionuklidy pochłaniane przez organizmy żywe /32
2.1.2. Rad /33
2.1.3. Uran /34
2.2. Zarys geochemii badanych radionuklid�w w skorupie ziemskiej i w wodzie /36
2.2.1. Radon /36
2.2.2. Rad /39
2.2.3. Uran /41
2.3. Równowaga promieniotwórcza w środowisku naturalnym /43
3.1. Rodzaje dawek promieniowania /45
3. Dawki promieniowania /45
3.2. Roczne dawki efektywne /47
3.3. Efektywna dawka obciążająca /48
4.1. Przygotowanie źródła α-spektrometrycznego /54
Stosowane metody pomiarowe4. Spektrometria α /54
4.2. Pomiar promieniowania α z zastosowaniem detektora półprzewodnikowego /60
5. Technika ciekłoscyntylacyjna /65
5.1. Przygotowanie pr�by do pomiaru /67
5.2. Pomiar aktywności techniką ciekłoscyntylacyjną /70
6. Spektrometria γ /75
6.1. Przygotowanie pr�by do pomiaru /76
6.2. Pomiar promieniowania γ z zastosowaniem detektora półprzewodnikowego Ge(Li) /77
7. Technika spektrometrii mas /83
8.1. Radon /90
8. Przegląd metod analitycznych oznaczania radionuklidów naturalnych w wodzie /90
8.2. Rad /92
8.3. Uran /97
9.1. Pobór prób w środowisku /100
9. Metody oznaczania radionuklid�w naturalnych w wodzie stosowane w pracy /100
9.2. Metody analityczne /103
9.2.1. Oznaczanie 222Rn /103
9.2.2. Oznaczanie 226,228Ra /106
9.2.3. Oznaczanie 234,235,238U /109
10. Poszukiwanie uproszczonej metody radiochemicznej pomiaru izotop�w U i Ra /114
10.1. Zastosowanie dysku U/Ra /115
10.2. Budowa dysku U/Ra /116
10.3. Otrzymywanie źródła α-spektrometrycznego na dysku U/Ra /117
10.4. Kalibracja dysk�w U/Ra /119
10.5. Test metody /122
11.1. Klasyfikacja w�d podziemnych /127
Badania prowadzone w latach 1998—200711. Teren objęty badaniami własnymi /127
11.2. Wody podziemne Sudet�w /131
11.3. Wody podziemne Karpat /134
11.4. Tereny poboru i charakterystyka pr�b wody naturalnej /136
12.1. Pob�r pr�b /146
12. Wyniki badań własnych /146
12.2. Ocena dokładności metod pomiarowych /147
12.3. Stężenie aktywności pierwiastków promieniotwórczych w wodach źródlanych Sudetów /148
12.3.1. Stężenia aktywności 222Rn, 226Ra, 228Ra /154
12.3.2. Izotopy 234U, 235U, 238U w wodach Zespołu Uzdrowisk Świeradów — Czerniawa /160
12.4. Stężenie aktywności pierwiastków promieniotwórczych w wodach źródlanych Karpat Zewnętrznych /163
12.4.1. Stężenia aktywności 222Rn, 226Ra, 228Ra /168
12.5. Korelacje pomiędzy badanymi radionuklidami szeregu uranowego i torowego /171
12.6. Transfer radionuklidów w środowisku woda — skała /180
12.6.1. Współczynnik transferu /181
12.6.2. Uzdrowisko Świeradów — Czerniawa jako typowy przykład budowy geologicznej jednostek krystaliniku sudeckiego /182
12.6.3. Naturalne radionuklidy 226Ra, 228Ra, 234U, 238U w skałach /184
12.6.4. Współczynniki transferu radu i uranu w środowisku skała — woda /187
12.7. Równowaga promieniotwórcza radionuklidów w badanym środowisku Sudetów i Karpat Zewnętrznych /193
13.1. Zastosowanie w�d podziemnych /196
13. Roczne dawki efektywne od spożywanych radionuklidów /196
13.2. Obowiązujące w Polsce akty prawne /197
13.3. Klasyfikacja radonowych w�d podziemnych /199
13.4. Radonowe wody „lecznicze” na terenie Polski /200
13.5. Roczne dawki efektywne od radonu i radu wchłanianych drogą pokarmową /202
13.6. Roczne dawki efektywne pochodzące od radonu wchłanianego drogą oddechową /212
13.7. Roczne dawki efektywne pochodzące od uranu /215
13.8. Roczne dawki efektywne pochodzące od spożywanej wody w Polsce /217
13.9. Roczne dawki efektywne pochodzące od spożywanej wody w Europie /219
14. Gromadzenie się radionuklidów w organizmie i rekomendowane limity dawek /222
14.1. Limity dawek pochodzące od radonu /224
14.2. Limity dawek pochodzące od radu /226
14.3. Limity dawek pochodzące od uranu /228
14.4. Dozymetryczna (długoterminowa) interpretacja badań /229
15. Podsumowanie /233
Literatura /237
Summary /251
Zusammenfassung /253

Promieniotwórczośćnaturalnawśrodowisku

niotwórczejpomiędzyradionuklidempochodnymamacierzystym.Wówczas

izotoppromieniotwórczypochodnyrozpadasięztakąsamąszybkością,zjaką

jestwytwarzany.Aktywnośćsubstancjipochodnejjestrównaaktywnościsub-

stancjimacierzystej.Przykłademukładu,którymożeosiągnąćstanrównowagi

wiekowej,jest226RaookresiepołowicznegozanikuT

1/2=1620latistałejroz-

paduλ1=4,88·10

–8h–1,rozpadającysiędo222RnmającegoT

1/2=3,825dnia

iλ2=0,0076h

–1.

Jeżelisubstancjapochodnarozpadasięszybciejniżmacierzysta(T1/2(1)>

T1/2(2),czyliλ2>λ1),aleszybkośćrozpaduradionuklidumacierzystegoniejest

bardzomała(λ1≠0),tomożezostaćosiągniętystanrównowagiprzejściowej.

Początkowoaktywnośćsubstancjipochodnejwzrasta.Poustaleniusięstanu

równowagiprzejściowej(pokilkuczasachpołowicznegozanikunuklidupo-

chodnego)wmieszaniniedwóchzwiązanychzsobągenetycznieizotopówpro-

mieniotwórczychaktywnośćradionuklidupochodnegozmieniasięztakąsamą

stałąrozpadu,jakaktywnośćizotopupromieniotwórczegomacierzystego.Izoto-

pamipowiązanymizsobągenetycznie,pomiędzyktórymimożezostaćosiąg-

niętystanrównowagiprzejściowej,jestrozpad224Raoczasiepołowicznegoza-

nikuT1/2=87,84hiλ1=0,00789h

–1do220RnoT

1/2=0,015hiλ2=44,88h

–1.

Równowagapromieniotwórczawśrodowiskumożeuleczakłóceniuwwy-

nikuwietrzeniaskałpodwpływemdziałaniawodyipowietrza.Łatwowy-

płukiwalnepierwiastki,jaknp.rad,przechodządowodyidlategomożnaje

zaobserwowaćzarównowwodzie,jakiwzłożachwtórnych.Tworzącysię

zraduradonorazjegokrótkożyciowepochodnemożnawykryćtakżewat-

mosferze.

Pierwiastkipromieniotwórczeprzenikajązwodyiglebydoroślin.Stamtąd

trafiajądoorganizmówzwierzątiludzi.Transferempierwiastkówpomiędzypo-

szczególnymielementamiekosystemuzajmujesięradioekologia.

Naturalnepierwiastkipromieniotwórczeodgrywająważnąrolęwbilansie

cieplnymZiemi.Wwynikurozpadówpromieniotwórczychwcałejskorupie

ziemskiejwydzielasiętzw.ciepłoradiogenicznewilości17,89·1020Jnarok.

Energiatajestniemalrównaciepłu,jakieZiemiatraciwtymczasie.Trzymi-

liardylattemuwydzielanieciepłabyło2-krotniewiększe,aokołopięćmiliar-

dówlattemuZiemiabyłakuląrozżarzonegogazu.

1.2.RównaniaBatemanadlarodzinizotopów226Ra,228Ra,224Ra

Pierwiastkinależącedoszeregówpromieniotwórczychsątypowymprzy-

kłademizotopówpowiązanychzsobągenetycznie.Aktywnośćdowolnegopier-

wiastkawszeregumożezostaćokreślonazapomocąrównańwyprowadzonych

Brak wyników

Promieniotwórczość naturalna wód źródlanych uzdrowisk południowej Polski

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra