Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WSTĘP
7
dopogodzeniaskrajności–planuichaosu.Dziejesiętakwówczas,gdyracjonalnie
zaprojektowanyplankształtowaniaprofiluczęściowowymykasięspodkontroli,
wskutekuruchomieniaspontanicznychprocesówkumulatywnegowzrostu.Może
równieżwystąpićsytuacjaodwrotna,gdyspontaniczneichaotyczneprocesykształ-
towaniaprofilusąstopniowoporządkowaneipoddawaneokreślonymrygorom.
Wwarunkachpolskichtakiełączeniedwóchskrajnościzdarzasiębardzoczęsto.
Wynikatom.in.zpowolnegouchwalaniamiejscowychplanówprzestrzennegozago-
spodarowania,pomyślanychjakoinstrumentporządkującyzarządzanieprzestrzenią
ijednocześnieupraszczającyprocesinwestycyjny.Wwiększościgminjedynieczęść
terenówjestobjętychplanowaniem,czegokonsekwencjąjestzazwyczajdwutoro-
wośćrozwoju.Kontrolowanymiprzeważnieracjonalnym(wzależnościodjakości
dokumentówplanistycznych)procesomkształtowaniaprofilinaterenachobjętych
miejscowymiplanamizagospodarowaniaprzestrzennegotowarzysząchaotyczne
ispontanicznedziałanianapozostałychobszarach.Takieniekontrolowanezjawiska
najczęściejwzmacniajątempokształtowaniaprofili,jednakodbywasiętopoprzez
ekstensywnewykorzystaniemiejscowychzasobów.Utratakontrolinadprocesami
kształtowaniaprofilistajesięwięcźródłemprzyszłychproblemówibarierich
rozwoju.
Klasycznymikorzyściami,płynącymizespecjalizacjiwdziałalnościgospodar-
czej,sąwzrostwydajnościi–cozatymidzie–wzrostdochodów.Specjalizacja
umożliwiaosiąganieefektówskali–wytwarzanieponiższychkosztachisprzedaż
poniższychcenach.Podobnekorzyściosiągajązprofilowaniagłównejednostki
terytorialne,choćmająonerównieżswojąwyraźnąspecyfikę.Podstawowymklien-
temkażdejgminysąjejmieszkańcy.Celemjednostkiterytorialnejjestpoprawa
zbiorowejefektywnościwspólnotyjązamieszkującej.Wpraktycematoprowadzić
doszerokorozumianejpoprawywarunkówżyciaswoichmieszkańców.Abydobrze
zaspokoićpotrzebytejnajważniejszejgrupyklientów,gminyosilniewykształconym
profiluoferująswojeusługiinnymgrupomodbiorców.Uruchomieniedziałalności
eksportowej,wyrażającejsięsprzedażąproduktówiusługwytwarzanychnatere-
niegminyzewnętrznymnabywcom,bezpośredniolubpośrednioprzekładasięna
wzrostdochodówgminy,wzrostpoziomuzatrudnieniaizwiększonemożliwości
zaspokajaniapotrzebmieszkańców.Zewnętrznymiklientamigminymogąbyćtury-
ści,nabywcywytwarzanychnatereniegminyproduktówrolnych,przemysłowych,
usług,potencjalnimieszkańcyiinni.Częśćznichkorzystazusługoferowanych
bezpośrednioprzezinstytucjepubliczne,jednakzdecydowanawiększośćnabywa
jeodinnychpodmiotów(najczęściejgospodarczych),funkcjonującychnaterenie
gminy.Roląwładzgminywkształtowaniuprofilijestwięcnajczęściejtworzenie
dogodnychwarunkówdopowstawaniaiaktywizacjipodmiotów(osób,firm,insty-
tucji),realizującychdziałalnośćeksportowąookreślonymprofilu.Podmiotówtych
możebyćwiele,aichinteresymogąbyćsprzeczne.Sytuacjękomplikujefakt,że
niejednokrotniepodmiotybędąceklientamigminwystępująjednocześniewwielu
rolach.Przyczymnajbardziejskomplikowaneroleodgrywająmieszkańcy,którzy
sąjednocześnieodbiorcamiusługkomunalnych,podatnikami,przedsiębiorcami
