Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8.Funkcjeprzepisówprawakarnegoprocesowego
85
Przepisyprawakarnegoprocesowego,spełniającfunkcjęgwarancyjną,nakła-
dająnaorganypostępowaniaobowiązekdziałanianapodstawieiwgrani-
cachprawa,stosowniedozasadylegalizmu45.
Wymógpodstawyprawnejdladziałaniaorganówwładzypublicznejoznaczazaś,że
organytemogądziałaćwyłącznienapodstawieupoważnieńprzewidzianychwpra-
wie.Brakregulacjiprawnejupoważniającejdopodjęciadanegodziałaniamusibyć
zatemuznanyzarównoznacznyzzakazemtakiegodziałania.Wymógpodejmowania
działańnapodstawieprawaściślejestzwiązanyzwymogiempodejmowaniadzia-
łańwgranicachprawa.Prawo,udzielającorganomwładzypublicznejupoważnień
dopodejmowaniaokreślonychdziałań,wyznaczajednocześniegranicetychdziałań.
nWykroczeniepozategranice[...]kwalifikowaćnależyjakodziałaniebezpodstawy
prawnej,zaśdziałaniebezpodstawyprawnejtorównocześniedziałaniewykraczają-
cepozagranicewyznaczoneprzezprawo”
46.
8.4.Funkcjaporządkująca
Spełniającfunkcjęporządkującą,prawokarneprocesowekoordynujeproceskar-
ny.Płynnyirytmicznyprzebiegprocesukarnego,zapewniającyrozpoznaniesprawy
bezzbędnejzwłoki,wymagauporządkowaniaczynnościprocesowychprzeprowa-
dzanychwtokupostępowaniawpostaciichchronologiiisekwencji.Wymagatakże
uregulowaniatrybu(sposobu)procedowaniaorganówścigania(prokuratora,policji)
iwymiarusprawiedliwości(sądów),atakżeuprawnieńiobowiązkówposzczegól-
nychuczestnikówpostępowaniakarnego,wtymoskarżonego,bezczegoproceskar-
nymógłbynieosiągnąćzakładanychcelów.
Sednodziałalnościprocesowejorganówistronprocesowychstanowiączynności
procesowe.Towichtokuskładanesąoświadczeniaprocesoweipodejmowaneproce-
45Zasadalegalizmuwpiśmiennictwiekarnoprocesowympowszechniejestrozumianajakozasada,
którajestokreślonawart.10k.p.k.Legalizmprocesukarnegomożnaanalizowaćwkategoriinaczelnej
zasadyprocesowejpierwszegostopnia,jakuczyniłtoJ.TylmanwmonografiiZasadalegalizmuwprocesie
karnym,Warszawa1965,zwłaszczas.73in.Legalizmprocesukarnegomożnarozpatrywaćrównieżwka-
tegoriinaczelnejzasadyprocesowejdrugiegostopnia.M.Cieślak,wyróżniająckategorięzasaddrugiego
stopnia,uważałjezazasadydominującewprocesiekarnym,gdyżnieposiadająoneodpowiednichzasad
przeciwnychiwyrażająnsystemwartościwprawie,którympodporządkowanesąwszelkieinnezasady
procesukarnegoiwszelkieprzepisykonkretnetegodziałuprawa”(zob.M.Cieślak,Polskaprocedura...,
1973,s.211-212oraz224-225).WśródzasaddrugiegostopniaM.Cieślakwyróżniałzasadępraworządno-
ścizawierającądyrektywędziałanianapodstawieprawaidyrektywęścisłegoprzestrzeganiajegonakazów,
podkreślającszczególneznaczenietejzasadydlaprocedurykarnejzewzględunanwagędóbriinteresów,
októrychdecydujesięwprocesiekarnym”
.Wydajesię,żeobecnieoperowaniepojęciemnzasadalegali-
zmu”jakozasadyprocesowejdrugiegostopnialepiejoddajejejkontekstnormatywny,aponadtoodwołuje
sięwyłączniedoaspektuformalnego,wyrażającegosięwzwiązaniunakazamiwypływającymiztejzasady
jedynieorganówwładzypublicznej.
46Por.wyrokTKz14.06.2000r.,P3/00,OTKZU2000/5,poz.138.
