Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
Częśćpierwsza:Miasta
notacjanStanmore,maj1943”31.Informacjatapozwalaosadzićzbiór
Danilewiczowejwkontekściefaliemigracyjnychutworównostalgicz-
nych,autobiograficznych(nazywanychprzezpóźniejszychbadaczy
proząnwspominkarską”),którąwywołaławtymczasiepublikacjaan-
tologiiKrajlatdziecinnych32.Opowiadaniewpisujesięwtękonwencję,
choćwartozaznaczyćodrazu,żepisarkabyłaprzekonana,iżnostalgia
wutworachwspółczesnych(wodróżnieniuodwcześniejszych,zwłasz-
czaromantycznych)niepowinnaobjawiaćsięwformiebezpośrednich
wynurzeń,leczmusibyćartystycznieprzepracowana33.Takżewanali-
zowanymopowiadaniumożnadostrzecpewnąndyscyplinęemocjonal-
ną”,wystrzeganiesięzbytsentymentalnychtonów,choćprzypomnienie
miastanbliskiegoidalekiego”budzioczywiścieżyweemocje.
UtwórMajwKrzemieńcujestwłaściwiegatunkowąhybrydą-oka-
zujesiębardziejzbeletryzowanymwspomnieniemniżtradycyjnym
opowiadaniem.Narratorka,którąmożnautożsamićzpisarką,opowiada
oprzygotowaniachdootwarciawystawypoświęconejJuliuszowiSłowac-
kiemu,organizowanejwKrzemieńcuwroku1939.Przywołanezostało
wtensposóbważnewydarzeniezbiografiiautorki,wielokrotnieprzez
niąwspominane34.Wystawabyłaczęściąpraczwiązanychzorganiza-
cjąpodegidąLiceumKrzemienieckiegoinstytutunaukowego,atakże
31M.Danilewiczowa:MajwKrzemieńcu.W:Eadem:Bliskoidaleko…,s.165-
175.Cytatyztegoopowiadanialokalizujębezpośredniowtekściegłównym,stosując
skrót:MWK.
32J.Olejniczak:Proza„wspominkarska”.W:Literaturaemigracyjna1939-1989.
T.2…,s.126-137.Badaczpodkreśla,żewydanaw1941(lub1942)rokuantologiapod
redakcjąMieczysławaGrydzewskiegoizewstępemKsaweregoPruszyńskiegomiała
ogromnywpływnarozwójliteraturyemigracyjnej,byłajednązpierwszychdużych
inicjatywwydawniczychporoku1939,wpłynęłapóźniejnapowstanieRodzinnejEu-
ropyCzesławaMiłosza,MojegoLwowaJózefaWittlina,utworówStanisławaVincenza,
ZygmuntaHauptaiinnych-nMotywutraconej(iidealizowanej)ojczyznydzieciństwa
stałsięjednymznajczęściejeksploatowanychprzezpisarzypolskichprzebywających
pozakrajem;powtarzalioni»panatadeuszowy«gest(określenieM.DanilewiczZieliń-
skiej),poszukującnowegostylu,językaigatunkuliterackiego,adekwatnegodladrugiej
połowyXXwieku”.Ibidem,s.128.
33OtakichpoglądachM.DanilewiczZielińskiejpiszeW.Lewandowski:Wstęp.
W:M.DanilewiczZielińska:BiurkoKonopnickiej…,s.23-24.
34M.DanilewiczZielińska:Atenywołyńskie.DawneLiceumKrzemienieckie
(1805-1832)…,s.97.
