Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
PROTOPLAŚCIRZYMIAN,ZAŁOŻYCIELERZYMU…
CZĘŚĆI
zawiniętywpłaszcz(togatus),znakrytągłową(capitevelato).Wydajesię,że
oburącztrzymacylindrycznyprzedmiot,którymmogłabyćskrzynka(cistalub
pyxis)skrywającainnetrojańskieświętości.Scenauratowaniaprzezbohate-
ratrojańskiegoAnchizesa,PalladiumiPenatówmaasocjacjezideątrwałości
iwiecznościimperiumrzymskiego,atakżezpowodzeniemsamegoRzymu:
naetheriamservatedeam,servabitisurbem:imperiumsecumtransferetillaloci”
(Ov.Fast.6.427—28,tłum.E.Wesołowska,Ov.Fast.6.453—545:nZatrzymajcie
boginięniebiańską,amiasto/wtedyteżutrzymacie.Gdzieona—tampaństwo”).
Oilewprzypadkuwskazanychmonetniekiedypojawiająsięwątpliwo-
ścidotyczącetego,czyAnchizestrzyma,czynieowesacra
63
,otyleszcze-
gółtendopracowanowwielupóźniejszychemisjachrzymskichzmotywem
Eneasza.Jednaktenoweujęciawynikałyznowejtradycjiikonograficznej
prezentowaniabohateratrojańskiego,którejuchwytnypoczątekdałastatua-
rycznagrupaEneaszazForumAugustawRzymie.Jakoczłonkatrójosobowej
grupypokazanoAnchizesaniosącegosacranarewersachnumizmatówAn-
toninaPiusa
64
,aleteżnawielumonetachemitowanychwprowincjonalnych
ośrodkachwschodnich,możnatuprzykładowowskazać:Ilium
65
,Apameę
wBitynii
66,Otrus(Otros)weFrygii67.Winnychprzypadkachniezawszedasię
ustalić,czycistasacra—detaltenbyłprzecieżniewielkichrozmiarów—wys-
tępujenamonetach,prawdopodobniejejwprowadzaniezależałoodstopnia
wiernościwobecpierwowzoru:czytobezpośredniostatuizrzymskiegoForum,
czypośrednioinnegoźródłainspiracji.
Naturalnie,wwyobrażeniachnumizmatycznychwywodzącychsięodgrupy
zForumAugustazniknęłoPalladium.Wobecwspomnianegoogromnegoznacze-
niacudownegoposążkatarezygnacjatylkopozorniewydajesięniezrozumiała.
PorwaniePalladiumbyłoprzecieżaktemświętokradczym.Chociażwięcwepoce
Cesarstwakontynuowanotradycjęorolibohateratrojańskiegowobdarzeniu
Rzymianrelikwiątrojańską,towikonografiitedwamotywy—EneasziPalla-
63OdnośniedoRRC458.1,por.Perassi1994,s.74;Dardenay2012,s.16—17:Anchizesnie
trzymacista,jedynymwidocznymprzedmiotemjestPalladium;inaczej:Horsfall1979c,s.40:mały
przedmiotnakolanachAnchizesa.OpispostaciAnchizesatakżew:Cesano1947—1949,s.122—123.
64
RIC3,Ant.P.,nr91(Au,140—143);por.BMCRE4,Ant.P.,nr237;Canciani1981,nr135;
Krumme1995,nr59.1;Dardenay2012,E5;RIC3,Ant.P.,nr615(S,140—144);por.Gn.3,Ant.P.,
s.90,nr158,pl.160.1;BMCRE4,Ant.P.,nr1264;Canciani1981,nr135;Krumme1995,nr59.2a,b;
Dardenay2012,E6;RIC3,Ant.P.,nr627(S,140—144);por.BMCRE4,Ant.P.,nr1292;Fuchs1973,
s.629,il.23;Canciani1981,nr135;Krumme1995,nr59.3.
65
vFIlion
,nr28;
BMCG
Troas,Ilium,s.59,nr20;Bellinger1961,T129;
SNGvA
,nr1524;
Canciani1981,nr132.
66
Wad.Rec.1.2,s.253,nr43;RPC3,nr1032(Hadr.).
67BMCGPhrygia,Otrus,s.345,nr14;vAPhrygiens,nr816,835;Canciani1981,nr137.
50
