Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Przedmiotprawa
39
Podrugie,erozjazasadyzamkniętegokataloguprawwyłącznychwzakresiedóbr
niematerialnychpoleganatym,żeniekiedyudzielasięimdefactoochronypoza
prawemwłasnościintelektualnej.Przykłademtegojest-doczasuwprowadzenia
odpowiedniejregulacji-ochronaartystycznychwykonań,bazdanychiknow-how.
Dotejporyuznawanobowiem(takżeworzecznictwiesądowym),żeicheksploata-
cjabezzgodypierwszegodysponentastanowiczynsprzecznyzdobrymiobyczajami.
Zgórytrzebapowiedzieć,żeproblematykaprzedmiotuprawaautorskiego,przyspa-
rzawielukłopotówiwątpliwościnawetfachowcom.Składasięnatowieleprzyczyn,
m.in.dużaróżnorodnośćobiektówprawaautorskiego,trudnamierzalnośćistotnych
wtymkontekścieichkoniecznychcech,wreszciemałaprecyzyjnośćterminówikry-
teriówprzewidzianychprzezustawę.
Zdefinicjiutworu(zamieszczonejwart.1ust.1pr.aut.)wynika,żepowinienonpo-
siadaćnastępującewłaściwości.Popierwsze,utwórpowinienbyćrezultatempracy
człowieka(twórcy).Niestanowiązatemprzedmiotuprawaautorskiegontworyprzy-
rody”(np.wzorynmalowane”naszybieprzezmróz).Podrugie,utwórmusibyć
ustalony,azatemdlazaistnieniautworukoniecznejestjegouzewnętrznienie(za-
komunikowanieinnymniżtwórcaosobom),choćbywpostacinieutrwalonej(jak
tomamiejscenp.przymuzycznejimprowizacjilubustnymprzekazie)5.Powstanie
prawaautorskiegoniejestwięczależneodzapisania(utrwalenia)utworunajakim-
kolwiekmaterialnymnośniku.Doczasuzakomunikowaniautworu,awięcgdyjest
onnusytuowany”tylkowświadomościtwórcy,niepowstajeochronaztytułuprawa
autorskiego.Potrzecie,utwórpowinienspełniaćprzesłankęcechytwórczościoin-
dywidualnymcharakterze.Omawiamyjąodrębniewpkt1.2i1.3tegorozdziału.
Niekiedy,zwłaszczawodniesieniudoutworówpiśmienniczych,dodatkowozgła-
szanyjestwymóg,bystanowiłyonejednośćzarównocodostylu,jakiujęcia.Ina-
czejujmując:musząoneposiadać,jakpisałS.Ritterman,suigeneriszaokrąglenie
formalne6.Utwór-zauważmy-możeskładaćsięzwielusamodzielnychelemen-
tów(niezależnieodtego,czystanowiąoneutwór).Kierujetouwagęnakonieczność
spełnieniawymogu,bytejegoczęściskładowetworzyłycałość.Przesłankataelimi-
nujespodochronyzwykłerozmowytowarzyskie,atakżeproste,przypadkoweze-
stawieniasłówlubdźwięków.Wymaganejestzatemistnieniespoistościwynikającej
publicznej.Toteżnależyuznać,żewobecpowszechniedostępnejinformacjipublicznej,niestanowiącej
przedmiotuprawwyłącznych,postanowieniaumownezorganemnimidysponującymmogądotyczyć
tylkokwestiiusługzwiązanychzsamymudostępnieniemorazwarunkówichudostępnianiazwiązanych
zniewprowadzeniemodbiorcówwbłądcodoichstatusuiaktualności.
5Jaktrafniezauważono,wsystemachprawakontynentalnegoprzyjmujesię,żewarunkiemkoniecz-
nymdlazaistnieniadziełajestmożliwośćjegopercepowaniaprzezzmysłyinnejosobyniżtwórca,awsy-
stemachanglosaskichniezbędnejestnadtoutrwaleniedzieła.Por.M.vanEechoud,Alongtheroadto
uniformity-DiverseReadingsoftheCourtofJusticeJudgmentsonCopyrightWork,JournalofIntellectual
Property,InformationTechnologyandElectronicCommerceLaw2012,nr3,s.71.
6S.Ritterman,Komentarzdoustawyoprawieautorskim,Kraków1937,s.10.
