Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
SŁOWOWSTĘPNE.
KtobyłHezjod?...
.Tylewiemyonim,ilezodnośnychustępów
wdziełach,jakiepozostawił,amianowiciez„Robótidni”dowiedzieć
sięmożemy.
Kiedyżył?Niektórzy,zwłaszczazestarożytnych,czyniligopoetą
współczesnymHomerowi,anawetprzedhomeryckim,leczmniemanie
takieostaćsięniemogłoprzyporównaniuduchautworówobupoetów,
różnychodsiebieniemalbiegunowo.MitologiaHezjodajestbardziej
skomplikowanąibardziejosadzonąnagrunciekosmologicznym,
oczemniemyślałHomer;etykazaśHezjodaprzewyższahomeryczną
przynajmniejocaływieknamysłuidoświadczenia.UHomera,ludzie,
tojeszczepółbogi,rycerze,awanturnicy,niemyślącyojutrze,żyjący
zdobycząichwałą;kiedyuHezjoda,ludzie,toskazańcyniedoli,
prowadzącyśmiertelnąwalkęzwarunkamiipotrzebamiżywota.
—„Wdzieńichtrapiątroski,dolegliwości;wnocynękajązłowieszcze
strachy;ciężarcierpienia,todlanichdarboski”.—Jakżebywreszcie
możnaHezjodaodsuwaćwwiekprzedhomeryczny,wobecmateryalnej
iniezaprzeczonejwskazówkiprzeciwnej.Dzielącprzeszłośćludzkości
napięćwieków,istnieniewłasnemieścion,oczywiście,wostatnim;
wopisiezaśczwartegowiekuobohaterachwspółczesnychHomerowi,
orycerzachspodTebiTroi,wspominajakoodalekich
„poprzednikach”(w.160sq.).
NajwłaściwszembędzieumieścićHezjodawjakiestolat
poHomerzelubpóźniej,gdzieśwwiekuszóstymprzednasząerą.
Przypuszczenietopoprzećmożna,jeśliniedatami,którychbrak,
toprzynajmniejanalogiąstanuspołecznegoGrecjiprzezeń
opisywanegow„Pracach”,ztymobrazemspołecznościhelleńskiej
wogóle,jakipodajeściślejszahistorianaroduprzedukazaniemsię
prawodawców.Byłtostanekonomicznieiadministracyjnieopłakany,
nieustanna,mordującawalkaomarnepotrzebyżycia,iściewalka
obyt,znaturąpiękną,aleniewdzięczną,uporną,zdzikimizwierzęty,
zjadowitymigadami,zeskwaremsłonecznymibrakiemwody
(oużywalnośćstudnigminyprowadziłyzaciętebójki).—Jakżedaleko
jesteśmyodtychromantycznych,adziękipowodzeniom
itradycji,wlegendoweszatyprzystrojonychwyprawzdobywczych!
Aleiwtedynawetocośnajbardziejchodziło?Słyszymyczęsto
zchlubąpowtarzanyadozwycięzcówzwyklestosowanywyraz:
