Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
Wstęp
wydarzyłysięwtymokresienaterenachlennKoronyiLitwy,tj0wPrusach
Książęcych,MołdawiiczyInflantach0Wprzypadkutychostatnichuwzględniono
jedynietzw0InflantyPolskie0Nieomówionotakżewschodnichrubieżypaństwa
polsko-litewskiegobardzokrótkowXVI-XVIIIw0należącychdoRzeczypospolitej
(województwosmoleńskie,województwoczernihowskie),LęborkaiBytowaoraz
pogranicznychterenówŚląska0Natomiastpożarywmiastach,któreodpadły
odKoronyiLitwydopieropopierwszym(1772)lubdrugim(1793)rozbiorze,
rejestrowanodo1795r0
Wkataloguznalazłysięinformacjeo4731pożarach,jakiemiałymiejsce
wmiastachpolskichilitewskichepokiwczesnonowożytnej0Zdajęsobiesprawę
zfaktu,żetotylkonieznacznaczęśćwiększejcałości,atzw0ciemnaliczbajest
wtymprzypadkubardzoduża0Jeślibybowiemzałożyć,żewkażdymówczesnym
mieścieczymiasteczkuwprzeciągublisko300latwydarzyłosięjedynieokoło
20-30pożarów(daneumieszczonewpracydotyczącewiększychmiastsądużo
wyższe),toprzyponad1000ośrodkachposiadającychprawamiejskiedałobyto
jużliczbę20000-30000,nieliczącwydarzeńnajdrobniejszych,nierzadkonawet
nieodnotowywanychwźródłach0Trzebateżpamiętać,żewwielunajnowszych
studiachirozprawachdotyczącychmiejskiejproblematykizpewnościąpojawią
siękolejneinformacjeopożarach,któreniezostałyuwzględnionewniniejszym
katalogu
4
0Wszystkotoświadczyofakcie,żeodnalezione4731pożarytonajwy-
żejokoło10%ogółuomawianychnieszczęść0Skądinądspodziewamsięjednak,
żewniniejszymopracowaniu,zwłaszczawodniesieniudodużychiśrednich
miast,uwzględnionezostaływszystkiewiększeklęskiognia0Znalazłysięwnim
równieżlicznemniejszepożary,wktórychpłonęłyniejednokrotniepojedyncze
budowle:kościoły,zamki,ratusze,szpitale,browary,klasztoryczykamienice0
Fakt,żeskutkipożarów,niezależnieodichprzyczyn,byłyjednakowotra-
gicznymitraumatycznymprzeżyciemdlapogorzelców,sprawił,żewprzeciwień-
stwiedowybitnego,przedwojennegobadaczaklęskelementarnychAntoniego
Walawendera
5
wkataloguuwzględnionopożaryzarównospowodowanedziała-
niamiwojennymiczynajazdami,jakinieostrożnymobchodzeniemsięzogniem
orazcelowepodpalenia0
Rzeczinnatosprawapewnychproporcji,jakiewystępująwniniejszym
opracowaniu0Oczywiścienajlepiejudokumentowaneiprzebadanesąnajwięk-
szemiastaRzeczypospolitejinajwięcejteżwnichodnotowanopożarów0Wich
4Itaknp0jużpozakończeniuzbieraniaprzeznaszzespółmateriałudokatalogu
okazałosię,żewswojejnajnowszej,jeszczenieopublikowanejpracypt0DPożarydawnej
Warszawy0Materiałydohistoriiochronyprzeciwpożarowej(1261-1795)”varsavianista
BogusławUlickizamieściłwzmiankioszeregunieznanychnam,niedużychklęskachognia,
jakiemiałymiejscewstolicywXVI-XVIIIw0Noweinformacjeokilkupożarachbrowa-
rówwKrakowieznaleźćmożnazkoleiwSłownikubiograficznymsłodowników,piwowarów
ikarczmarzykrakowskich1501–1655autorstwaSławomiraDryi(Kraków2018)0
5AntoniWalawender,KronikaklęskelementarnychwPolsceiwkrajachsąsiednichwlatach
1450–1586,cz0II:Zniszczeniawojenneipożary,Lwów19350
