Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęptłumacza
7
poszedłnawettakdaleko,iżwogólepoznaniurzeczysamejwsobie,jakopojęciu
irracjonalnemu,zaprzeczył.Ażwreszciespostrzeżono,iżpojęcierzeczysamej
wsobieniejestmożliweotyletylko,oilesięjejupatrujewprzedmiotachnie-
zależnychodwyobrażenia.Toteżwyobrażeniestałosięostatecznąucieczkąprzed
zwątpienieminegacją,ostatecznąostojąświataiprawdynadzjawiskowej.
Alenieskończyłysięnatymrozważania,dotyczącenajważniejszegozagadnie-
niakantowskiego.Zniecierpliwionyprzeciwstawnościamiumysł,niewiedząc,jak
sobieporadzićzeświatemzmysłowymirzeczami,niewiadomoczywsobie,dość
żenarzucającymisięnam,przyjąłjewprostjakorzeczywistenapodstawiebezpo-
średniejwiary.Awiaraprowadzidaleko,araczejniedaleko.Toteżzaprowadziła
doprzyjęciadogmatówreligiijakonajwyższychwynikówfilozofii.
Cogorsza,wiaratamogła,choćtegoniezrobiłanarazie,opieraćsięnapokrew-
nychprzesłankachzpoglądamiKanta.Wszystko,copoKanciewfilozofiiwypo-
wiedziano,tkwijuż,przynajmniejzaczątkowo,uniegoimożebyćzniegowypro-
wadzone.Sprzecznośćjestprzywilejemgeniuszów,tworzącychnoweprawdy.
***
Właśniewczasienajwiększychsporówowłaściwerozumienieiskorygowanie
filozofiiKantaprzypadadziałalnośćFichtego.Nietylkopowiększyłongronokan-
tystów,spierającychsiętalmudycznieosenstekstumistrza,leczznajdowałsię
wsamymśrodkuwpływów,będącniejakomedium,wktórymkrzyżowałysięroz-
maitewpływypierwszychkantystów,zarazemjednakbezpośrednimuczniem
iwyznawcąKanta.Byłponadtosamumysłemprzenikliwym,charakteremmocnym,
pierwszym,któryuświadomiłsobieiinnym,żewybórfilozofiizależyodtego,jakim
sięjestczłowiekiem,ibyłtejwielkiejprawdysamnajlepsząilustracją.
Urodzonywroku1762wRammenau,wŁużycachGórnych,jakosyntkacza
wiejskiego,JohannGottliebFichtezawdzięczałprzypadkowi,żepewienbogaty
szlachciczaopiekowałsięnimiposłałdoszkół.Poukończeniuznakomitejuczelni
wPfortawstąpiłFichtenawydziałteologicznyUniwersytetuJenajskiego,apóź-
niejLipskiego.Pozbawionywszelkichśrodkówdożycia(dobroczyńcaumarłjuż
dawno),zmuszonyzostałdoprzerwanianaukiizająciasięnauczaniem.Wroku1788
otrzymałmiejscewychowawcywdomuzamożnegowłaścicielahoteluwZurychu,
alemiałtyleprzeszkóddozwalczenia,tyleprzesądówdousunięcia,żepopółtora
rokumusiałsięzowąrodzinąrozstać,ażebyrozpocząćznowuswąbezwidoków
kresutułaczkę.ZZurychuwywiózłpięknewspomnieniaostosunkachzludźmi,
którychszanowałiwielbił,atakżezawartywęzełmiłosnyzMariąRahn,kobietą
niecoodniegostarszą,niebogatąiniepiękną,alerozsądną,wykształconąizrów-
noważoną.Nieposiadającżadnychzasobów,żadnegourzędu,żadnejwogóle
możliwościbezpiecznegoispokojnegożycia,niechciałFichtenarażaćsięnanędz-
nądalszątułaczkęwedwoje,odłożyłzatemzawarciemałżeństwanapóźniejszelepsze
