Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.Normyprawamaterialnegoiprocesowegocharakterifunkcje
23
1.2.Normyprawamaterialnegoiprocesowego
charakterifunkcje
Niewszystkienormywsystemieprawnymmająjednakowycharakter.Tradycyjnie
wnauceoboknormmaterialnych,któreregulująstosunkispołecznepomiędzypań-
stwemijednostkamimupodporządkowanymi(wdomenieprawapublicznego)albo
międzyrównorzędnymiuczestnikamiobrotu(wdomenieprawaprywatnego),wyróżnia
sięnormyprocesowe14,określająceprocesykoniecznedopodjęciawceluurzeczy-
wistnienianormmaterialnoprawnych.Oilenormyprawamaterialnegonakładająna
danypodmiot(adresatanormy)określoneobowiązki(nakazlubzakaz)lubprzyznają
określoneuprawnieniawraziezaistnieniaokreślonychwarunków(stanufaktycznego),
otylenormyprocesoweokreślają,wjakisposóbobowiązkitemożnanałożyćnapew-
nychadresatówlubwjakisposóbdanepodmiotymogąuzyskaćuprawnienia.Normy
procesowestanowiąwięcnarzędzia,instrumenty,zapomocąktórychwprowadzasię
wżycienormyprawamaterialnego15,nietylkonaetapiejegokonkretyzacji,lecztakże
wykonywaniauprawnieńiobowiązkówbędącychkonsekwencjątejkonkretyzacji16.
Normyprocesoweregulująprawaiobowiązkiuczestnikówprocesukonkretyzowania
iwykonywanianormadministracyjnegoprawamaterialnego,awięcorganuadmini-
stracyjnegoiadresatajegodziałań,aczyniątoprzezwyznaczeniemniejlubbardziej
sformalizowanegociągudziałań,przybierającegoformęokreślonegopostępowania,
zmierzającegodoosiągnięciacelu,którymjestalbokonkretyzacjanormyprawnej,albo
jużwykonanietakiejskonkretyzowanejnormy.Zadaniaspełnianeprzeznormyproceso-
wedecydująoichkonstrukcjiwewnętrznej,sposobiesformułowaniaiobowiązywania.
Oilestosunekmaterialnoprawymiędzyjegopodmiotamiistniejejużwcześniej,otyle
stosunekprocesowynawiązujesięmiędzyorganem,przedktórympostępowaniebędzie
siętoczyćwmomenciejegowszczęcia,najpierwwtedy,gdycelemdziałańprocesowych
mabyćskonkretyzowanienormyprawamaterialnego,anastępniewtedy,gdyprzychodzi
normęprzymusowourzeczywistnić.
Wnaucewskazujesięnajczęściejnatrzypodstawowefunkcjenormprocesowych:
porządkującą,instrumentalnąiochronną17.Funkcjaporządkującawynikazure-
gulowaniaciąguczynnościprocesowychskładającychsięnaokreślonepostępowanie
iwyznaczeniaichkolejności,coporządkujedziałaniaorganuadministracjiiwszystkich
pozostałychpodmiotówuczestniczącychwpostępowaniu,standaryzacjizachowa-
niasiętychpodmiotówiwyznaczeniawzorcówzachowań,którebędąprzestrzegane
14
W
.Siedlecki[w:]W
.Siedlecki,Z.Świeboda,Postępowaniecywilne.Zaryswykładu,Warszawa2003,
s.34,wśródnorm,którenazwałinstrumentalnymi,wyróżniłnormyprocesoweiwykonawcze.
15
B.Adamiak[w:]B.Adamiak,J.Borkowski,Postępowanieadministracyjneisądowoadministracyjne,
Warszawa2009,s.18.
16
SzerzejT.Woś[w:]Postępowanie...,red.T.Woś,s.33-36.
17
T.Woś[w:]Postępowanie...,red.T.Woś,s.40-41.