Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
46
2.UniaEuropejskaiwzrostgospodarczy-perspektywydlaPolski...
cześniekraje,któremająprzewagękomparatywnąwsektorachoniskiejzawartości
kapitałuludzkiego,wmniejszymstopniuodczuwająskutki,,uczeniasięprzez
działanie’’iwobectegoichtempowzrostudochodunarodowegojestwolniejsze.
Lucaswskazujewięcnajednązprzyczynbrakukonwergencjiwewzrościegos-
podarczymwskaliświatowej.
GrossmaniHelpman[1991]wyprowadzająmodelmałejgospodarki,wktórym
sektorbadawczo-rozwojowyoddziałujepoprzezwprowadzanienowychwariantów
dóbrpośrednich.Ważnymatrybutemtegosektorajestzałożenie,żewytwarzanie
innowacjijestrosnącąfunkcjąpoprzedniegoichstrumienia.Innowacjeprowadzą
nietylkodotworzenianowychodmiandóbrpośrednich,aletakżezwiększajązasób
wiedzy,którazwiększawydajnośćkapitałuludzkiego,dziękiczemunastępnein-
nowacjewymagająmniejszychnakładówkapitałuludzkiego,lubinaczej,przy
danymzasobietegokapitałuwytwarzasięcorazwięcejinnowacji.
Jednocześniehandelmiędzynarodowy,dającydostępdodużegorynkuza-
granicznego,dobardziejzaawansowanychtechnologii,azatemidowiększego
zasobuwiedzy,zwiększastrumieńinnowacjiiprzyspieszatempowzrostugos-
podarczego.Ztychrozważańwynika,żekrajezyskująnawymianiezagranicznej
tymwięcej,imwiększydajeonadostępdodużegoibardziejtechnologicznie
zaawansowanegorynku,owiększychzasobachwiedzy.ZdrugiejstronyGros-
smaniHelpmananalizująprzypadek,wktórymwzrostwymianymożeprowadzić
dospowolnieniawzrostugospodarczego.Jesttomożliwewtedy,gdywymiana
zagranicznaprowadzidowzrostukosztówkapitałuludzkiego.Zatemwroz-
ważaniachczystoteoretycznychniemożnajednoznacznieprzyjmować,żewkaż-
dychwarunkachliberalizacjawymianyprowadzidoprzyspieszeniatempawzrostu
gospodarczego.
Rivera-BatiziRomer[1991]wyprowadzająmodelpokazującyznaczenieefek-
tudyfuzjiwiedzywpołączeniuzkorzyściamidużejskaliwprzypadkuhandlu
międzykrajamiozaawansowanympoziomierozwoju.Zichmodeluwynika,że
wzrostwymianyzwiększaobawspomnianeefektyitrwalepodnositempowzrostu
dochodunarodowego.
Ben-DavidiLoewy[2003]rozwijajątradycyjnyneoklasycznymodelSolowa–
–Swanawwersjizkapitałemludzkimzależnymodakumulacjiwiedzyizuwzględ-
nieniemwpływuwymianyzagranicznej.Zakładającdodatniwpływhandluzagra-
nicznegonaakumulacjęidyfuzjęwiedzy,wykazują,żewgospodarceotwartej
tempowzrostuwiedzystajesięzmiennąendogeniczną.Liberalizacjawymiany
poprzezdyfuzjępostęputechnicznegoprowadzidowzrostuzasobuwiedzyiwobec
tegokorzystniewpływanatempowzrostudochodunarodowego,ponieważrośnie
tempopostęputechnicznego.Kraje,któreliberalizująwymianę,mająostatecznie
wyższypoziomdochodunajednegomieszkańca(alenietempojegowzrostu)
zwystępującąmiędzynimikonwergencją.
Większośćanalizempirycznychraczejpotwierdzatezywynikającezteoretycz-
nychrozważań.Itaknp.Dollar[1992]przeprowadziłbadanie95krajówwlatach
1976–1985zwyprowadzonymiprzezsiebiemiaramiotwartościzewnętrznej,znaj-