Polska terminologia unijna i brukselizmy

Anna Ciostek

Uzyskaj dostęp

Zakup książkę

ISBN/ISSN:

978-83-235-3718-2

DOI:

https://doi.org/10.31338/uw.9788323537182

Wydawnictwo:

Uniwersytet Warszawski

Rok wydania:

2019

Liczba stron:

392

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

Ciostek, Anna. Polska terminologia unijna i brukselizmy. Red. . Warszawa: Uniwersytet Warszawski, 2019, 392 s. ISBN 978-83-235-3718-2, doi: https://doi.org/10.31338/uw.9788323537182

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A1 Ciostek, A.

T1 Polska terminologia unijna i brukselizmy

PB Uniwersytet Warszawski

PP Warszawa

YR 2019

SN 978-83-235-3718-2

DOI https://doi.org/10.31338/uw.9788323537182

Bibliografia BibTex:

@Book{ 214336, author = "Ciostek, Anna", editor = "", title = "Polska terminologia unijna i brukselizmy", publisher = "Uniwersytet Warszawski", year = "2019", address = "Warszawa", isbn = "978-83-235-3718-2", doi = "https://doi.org/10.31338/uw.9788323537182" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU - Ciostek, Anna

ED -

TI - Polska terminologia unijna i brukselizmy

PB - Uniwersytet Warszawski

CY - Warszawa

PY - 2019

SN - 978-83-235-3718-2

ER -

DOI - https://doi.org/10.31338/uw.9788323537182

Netografia (standard APA):

Ciostek, Anna. Polska terminologia unijna i brukselizmy [baza danych online] Warszawa: Uniwersytet Warszawski, 2019 [dostęp: 16 07 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/polska-terminologia-unijna-i-brukselizmy-anna-ciostek-214336. doi: https://doi.org/10.31338/uw.9788323537182

Unia Europejska, integracja europejska, European Union, European Integration, terminologia unijna, brukselizmy, dokumenty unijne, EU terminology, brusselisms, EU documents

Książka zawiera oryginalną próbę systematyzacji terminologii używanej w oficjalnych dokumentach wydawanych w języku polskim przez instytucje Unii Europejskiej oraz tworzących się równolegle do tej terminologii "brukselizmów" – odpowiedników ...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-235-3718-2

DOI:

https://doi.org/10.31338/uw.9788323537182

Wydawnictwo:

Uniwersytet Warszawski

Rok wydania:

2019

Liczba stron:

392

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Wstęp11
1. Etapy integracji europejskiej od Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali do Unii Europejskiej i ich słownictwo15
ROZDZIAŁ IUnia Europejska – kształtowanie się słownictwa jejdokumentów na tle uwarunkowań historyczno-prawnych15
Europejskiej23
1.2. Przystąpienie Polski do Unii Europejskiej a transpozycja acquis communautaire25
2. Wpływ autonomicznego prawa wspólnotowego na terminologię Unii Europejskiej26
3. Wpływ wielojęzyczności Unii Europejskiej na terminologię29
3.1. Języki w Unii Europejskiej31
3.2. Założenia wielojęzyczności a rzeczywistość: krytyka wybranych elementów35
3.3. Wielojęzyczność a tekst prawny – problemy terminologiczne39
3.4. Terminologia jako instrument wielojęzyczności40
4. Tłumaczenie i służby tłumaczeniowe Unii Europejskiej41
4.1. Tłumaczenia w Komisji Europejskiej43
4.2. Tłumaczenie w Parlamencie Europejskim46
Europejskiej i jego instancjach (w Sądzie oraz w Sądzie ds. Służby Publicznej)48
Europejskiej49
ROZDZIAŁ IITerminologia54
Wstęp54
1. Co to jest terminologia – definicje słownikowe55
1.1. Współczesne szkoły terminologiczne i tendencje56
1.2. Teorie terminologiczne58
1.2.1. Co to jest termin – definicje i aspekty61
1.2.2. Specjalizacja wyrazów/terminologizacja63
1.2.3. Termin a monosemia63
1.2.4. Eurotermin – definicja66
1.2.5. Terminotwórstwo67
1.2.6. Instytucje treminotwórcze69
1.2.7. Terminy a języki specjalistyczne72
1.2.8. Terminologizacja vs determinologizacja74
2. Korpus badawczy76
2.1. Materiał76
2.2. Metoda77
3. Terminy jako związki wyrazowe78
3.1. Podział strukturalny euroterminów (związków wyrazowych)78
3.2. Typy euroterminów80
3.2.1. TYP I – Zawężenia81
3.2.2. TYP II – Neologizmy82
1. Struktura i znaczenie związków TYPU I – zawężenie znaczenia głównych komponentów do dziedziny unijnej85
1.1. Typologia – struktura terminów złożonych85
ROZDZIAŁ IIIAnaliza formalna i semantyczna terminów85
1.1.1. Struktura I i jej odmiany86
1.1.2. Struktura II i jej odmiany91
2. Struktura i znaczenie związków TYPU II – neologizmów114
Wstęp114
2.1. Od neologizmu do eurosemantyzmu115
francuskie116
2.2.1. Neologia (néologie)117
2.2.2. Neonimia (néonymie) – szczególny rodzaj neologii119
2.2.3. Neologizm – definicje francuskie121
2.2.4. Francuskie typologie neologizmów122
2.2.5. Neologizm – definicje polskie125
2.3. Badanie i nadzorowanie neologizmów128
2.3.1. Badanie i nadzorowanie neologizmów w Polsce128
2.3.2. Badanie i nadzorowanie neologizmów we Francji129
2.4.1. O polskich neologizmach unijnych130
Europejskiej130
2.4.2. Typologia neologizmów w zebranym korpusie euroterminów132
2.5 Terminy z pogranicza kategorii (TYP I/TYP II)134
2.5.1. Analiza kategorii neologicznych w terminologii Unii Europejskiej141
2.6. Neologizmy formalne: derywacja142
2.6.1. Nowe formacje morfologiczne powstałe w drodze derywacji sufiksalnej142
2.6.2. Nowe formacje morfologiczne powstałe w drodze derywacji prefiksalno-sufiksalnej157
2.6.3. Derywaty prefiksalne z de-, re-, co- w językach źródłowych (ang. i fr.)159
2.7. Neologizmy właściwe: kompozycja165
2.7.1. Złożenia przyimkowe, będące kalkami złożeń utworzonych w językach wyjściowych z m.in. (kolejno ang., fr.): inter-/inter-, intra-, post-/post-, pre-/pré- lub derywatów co-/co-, które w polszczyźnie przybrały odpowiednio formę: między-, wewnątrz-, po-, przed- współ-165
„elementem uczonym”: tele-, trans-, makro-, sub-171
2.7.3 Złożenia ze zredukowaną formą członu określającego typu euro-, eko-, cyber-176
–pak182
2.7.5. Inne złożenia. Nowe formacje powstałe w formie zbitek słownych184
2.8. Nowe związki wyrazowe186
2.9. Zapożyczenia195
2.9.1. Zapożyczenia całkowite196
2.9.2. Inne zapożyczenia/kalki tłumaczeniowe198
2.10. Kalki strukturalne201
2.11. Skróty i skrótowce204
2.11.1. Skróty, skrótowce jako neologizmy204
2.11.2. Definicja i tworzenie skrótów i skrótowców205
2.11.3. Pochodzenie skrótów i skrótowców unijnych205
2.11.4. Skróty i skrótowce unijne w polskiej wersji206
skrótowce208
2.11.6. Produktywność skrótowców209
2.11.7. Skrótowce jako zapożyczenia210
Podsumowanie212
3.2. Eurosemantyzmy nominalne214
3. Neosemantyzmy, neosemantyzacja 212 3.1. Eurosemantyzmy – definicja214
3.3. Metaforyczne euroseantyzmy nominalne224
3.4. Metaforyczne eurosemantyzmy przymiotnikowe motywowane kolorem236
3.5. Inne metaforyczne eurosemantyzmy przymiotnikowe239
Podsumowanie240
ROZDZIAŁ IVBrukselizmy242
Wstęp242
1. Typologia brukselizmów245
2. Definicja brukselizmu245
2.1. Inne użycia określenia nazwy brukselizm246
2.2. Źródła brukselizmów247
2.3. Relacje termin – brukselizm248
3. Analiza zbioru brukselizmów248
Europejskiej248
Europejskiej jako organizacji realizowane w połączeniach z przymiotnikami europejski, unijny249
3.1.2. Brukselizmy odnoszące się do funkcjonowania państw w ramach Unii Europejskiej253
3.1.3. Brukselizmy określające liczbę państw członkowskich: od Szóstki do EU 28256
3.1.4. Brukselizmy określające funkcjonowanie państw członkowskich w ramach grup257
3.1.5. Brukselizmy określające funkcjonowanie w ramach strefy euro260
3.1.6. Inne określenia Unii Europejskiej261
3.1.7. Brukselizmy określające funkcjonowanie państw członkowskich a budżet Unii Europejskiej261
3.1.8. Brukselizmy dotyczące systemu głosowań w instytucjach Unii Europejskiej263
3.1.9. Brukselizmy będące odpowiednikami nazw instytucji, funkcji i rządów265
3.2. Brukselizmy obecne w żargonie urzędniczym/eurokratycznym270
3.2.1. Brukselizmy dotyczące współpracy przywódców unijnych270
3.2.2. Brukselizmy dotyczące pracy urzędników w instytucjach unijnych275
3.2.3. Brukselizmy dotyczące pracy posłów w Parlamencie Europejskim276
3.2.4. Brukselizmy dotyczące pracy tłumaczy w Parlamencie Europejskim278
metod działania279
3.2.6. Brukselizmy dotyczące nazw dokumentów281
3.2.7. Eurożargon w polskich instytucjach284
3.3. Od żargonu eurokratów do quasi-terminów286
cudzysłów286
3.3.2. Brukselizmy, które przechodzą proces terminologizacji288
3.3.3. Potoczne nazwy dyrektyw zawarte w dokumentach293
3.4. Brukselizmy obecne w języku ogólnym, zwłaszcza w dyskursie publicznym, nacechowane ekspresywnie303
3.4.1. Okazjonalizmy303
3.4.2. Brukselizmy powstałe wokół Brexitu304
3.4.3. Brukselizmy powstałe wokół kryzysu imigracyjnego309
3.5. Potocyzmy/kolokwializmy313
3.5.1. Potocyzmy/kolokwializmy realizowane ze zredukowanym członem określającym euro-313
3.5.2. Inne potocyzmy/kolokwializmy dotyczące UE313
3.6. Slogany – dodatkowa kategoria brukselizmów316
Podsumowanie318
Wnioski końcowe319
Bibliografia326
Streszczenie347
Résumé349
Załącznik 1 – wykaz terminów unijnych351
Załącznik 2 – wykaz brukselizmów381
Spis ilustracji388
Spis tabel389

UniaEuropejska-kształtowaniesięsłownictwajejdokumentów…

wprocesujednolicaniaterminologiiwnosząglosariuszetematyczneopracowane

przezDepartamentTłumaczeńUKIE29.

MariaRzewuska,zaangażowanawprocestłumaczeniawspólnotowegodo-

robkuprawnegoodpodstaw,zwracauwagę30,żewtamtymokresienieistniały

proceduryzatwierdzaniaterminologii.TłumaczywUKIEbyłozamało,ponad-

tonieznalisięnaterminologiiUniiEuropejskiej.Wrezultaciepolskieterminy

tworzyliprzedewszystkimprawnicy,pracującynaddostosowaniemprawapol-

skiegodoprawaunijnego.Niekiedyczyniłytoteżnawłasnąrękęministerstwa,

ponieważdokumentybyływprowadzanedoobiegunieformalnie,przydysku-

sjachdotyczącychdostosowaniaprawa,przyprzygotowywaniustanowiskakce-

syjnych.Tymsposobempewneterminyweszłydojęzykaosób,któreznajdowały

sięwsamymcentrumprocesuakcesyjnegoiktórerozpowszechniałyjedalej.

Ponieważnieprowadzonosystematycznejkontroliterminologicznejdokumen-

tówwychodzącychzministerstwizUKIE,używanaterminologiautrwalałasię

wsposóbnaturalny.ŚwiadectwoM.Rzewuskiejjestotyleważne,żepokazuje,

jakkształtowalasiępolskaterminologiaUEuźródłaijakibyłówczesnykontekst

pracytłumaczyiprawników.Wartykulezamieszczonymprzedprzystąpieniem

PolskidoUEwnBiuletynieanalizUKIE”Rzewuska(2002)charakteryzujepro-

cestłumaczeniaprawawspólnotowegonajęzykpolski,jakoogrompracyspo-

czywającejnatłumaczach,brakczasuoraznależytejkoordynacji,weryﬁkacji

iautoryzacjitekstówprzezstronęunijną.NatamtymetapieKomisjaiRadakon-

centrowałyswąuwagęzwłaszczanaspójnościdokumentówinaprawidłowości

tłumaczeniapodkątemskutkuprawnego.Zuwaginapresjęczasowąniebyła

możliwapełnaweryﬁkacjapoprawnościtłumaczeń-nNajednegoprawnika

lingwistęprzypada[ło]wgszacunkówKomisjiok.50stronunijnegoDziennika

Urzędowegodziennie(ok.85stronmaszynopisu)”

.Wtymkontekściedokony-

wanie-zprzyczynpragmatycznych-kalkterminówzawartychwobcojęzycz-

nychdokumentachUEstanowiłozapewneułatwienie.

20Wpływautonomicznegoprawawspólnotowego

naterminologięUniiEuropejskiej

ObowiązującenaterenieUniiEuropejskiejprawoniemajednolitejnazwy:

mówisięoprawieUE,prawieintegracjieuropejskiej,prawiewspólnotowym,prawie

europejskim,czyeuropejskimprawiewspólnotowym31(Ciamagaiinni,2002:43).

29http:llwww.cie.gov.pl[dostęp20.02.2017].

Wudzielonymnamwywiadzie,stanowiącymświadectwoówczesnegokontekstupracytłu-

maczy;por.też:"BiuletynanalizUKIE"2002.

31Por.ang.communitylaw,fr.droitcommunautaire,niem.europäischesRecht(Europarecht).

Brak wyników

Polska terminologia unijna i brukselizmy

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra