Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
W.Tatarkiewicz:Szkołafenomenologów
67
rębniazakresjejbadańodzakresubadańinnychnauk,międzyinnymi
psychologii,atakżeilogiki.Daneoczywiścienietylkosąflfakty”,jak
przyjmujesięwżyciupotocznym;badaniafenomenologicznekorygują
wtymwzględziepoglądyżyciapotocznego,atakżenaukiifilozofii,które
niejednokrotnieuważajązadane,conimbynajmniejniejest,i,odwrot-
nie,przeoczają,cooczywiściejestdane.Niedanyjestnamnp.ówflchaos
wrażeń”,któryniektórestanowiskafilozoficzneodczasówKantazajedy-
niedanyuważają;niedanymi,leczwytworamikonstrukcjiteoretycznej
sąelementarneflwrażenia”psychologii.Danenatomiast,wnajściślejszym
słowafldane”znaczeniu,sąidealneprzedmiotyiidealneznaczeniazna-
ków;danesąnietylkoprzedmiotykonkretne,aleiichistoty;danajest,
wedługopiniifenomenologów,psychikaobca,danajestwprostijako
taka,niezaśznanatylkoprzezwnioskowanienazasadziezjawiskfizycz-
nychiprzezanalogiędowłasnegożyciapsychicznego.
2.Metodąbadańfenomenologicznychnadbezpośredniodanymnie
możebyćoczywiścieanidedukcja,aniteżindukcja.Aleteżdysjunkcja
fldedukcjaalboindukcja”jestniezupełna;poznaniefenomenologicznejest
intuicyjne.Fenomenologiachceintuicyjnieujmowaćróżnorodne
przedmioty,stwierdzaćichswoistecechy,rozróżniaćto,cowintuicjijest
różne,iłączyćto,cowintuicjijesttakiesamo;pozasferęintuicjifeno-
menologianiewychodzi,gdyżwtedyprzeszłabyzdziedzinytego,cobez-
pośredniodane,wdziedzinęteorii,przetransponowałabyprzedmiotydane
nawielkościintelektualne.Intuicyjnościąswąprzeciwstawiasięfenome-
nologianietylkometodziededukcyjnejiindukcyjnej,alewszelkiemuin-
telektualizmowi.Tacechafenomenologiiwyszłanajawdopierozbiegiem
pracy;początkowo,przeciwnie,Husserlspodziewałsięznaleźćwfenome-
nologiipodstawęintelektualizmu.Wsprawieintuicyjnegocharakteru
podstawwiedzyfenomenologiamaznakomitychpoprzedników;ideapla-
tońskanawetterminologicznienosiwsobiemomentintuicyjny;nowo-
czesnafilozofiateżrozpoczynasięodintuicjonizmuKartezjuszaiMale-
branche’a.Tuleżyteżpewnawspólnośćfenomenologiizbergsonizmem,
choćwynikiichsąbardzoróżne;fenomenologiamożekonsekwentnie
przyjąćtwierdzeniaBergsona,alemusiprzeważnieodrzucićjegoprze-
czenia,musiteżodrzucićjegosystematjakokonstrukcję.
3.Fenomenologiabadaniekonkretnedanezjawiska,leczichisto-
ty,rozróżniaicharakteryzujeprzedmiotytylkowedługichistot.Musi
więcwyjśćpozaobrębnaturalnegostanowiska,któretylkozrzeczywi-
stościąobcuje,musiwyłączyćztego,codane,wszystko,cojestustano-
wieniem(Setzung),iprzeprowadzićtzw.wterminologiiHusserlaflfeno-
menologicznąredukcję”.Husserlstwierdzapokrewieństworedukcji
zpostępowaniemKartezjuszanapoczątkuMedytacji...iwpodobnyspo-
sóbszczegółowoprzeprowadzaredukcję.Poprzeprowadzeniujejotrzy-
