Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
32
ROZDZIAŁI
wwieku18–40lat,atakżekobietywwieku18–30lat.Do15czerwcamiano
równieżprzeprowadzićspisludnościpolskiejod17.do50.rokużycia35.Tak
pierwszechwilewdywizjikościuszkowskiejopisywałaJaninaJanuszko,jedna
zkobietprzybyłychzzesłaniazradzieckiejAzjiŚrodkowej:
HZnalazłamsięwSielcachnadOkąizostałamskierowanadoBatalionu
Kobiecego.Tamprzezpółtoramiesiącarobionozemnieżołnierza,uczącmusz-
try,wyszkoleniastrzeleckiegoiinnychwojskowychmądrości.Gdyjużprawie
byłamżołnierzem,zostałamwyznaczonanakurspiekarzy”36.
Teoretycznie1.DywizjaPiechotyim.TadeuszaKościuszkimiałamieć
wswymzałożeniupolski,narodowycharakter,jednakpraktyka,jaktoczęsto
bywawradzieckimmodelupostępowania,wykazałazupełniecoinnego.Mimo
iżwładzeZSRRwpierwszymokresieformowaniajednostkirzeczywiściesta-
rałysiękierowaćdodywizjioficerówpolskiegopochodzeniaalboprzynajmniej
dobrzeposługującychsięjęzykiempolskim,toniebyłotowstanierozwią-
zaćproblemówzwiązanychzszerokopojętymniedoboremkadr37.Ztegoteż
powoduwkrótkimczasiezaczętozasilaćdywizjękościuszkowskąradzieckimi
Hinstruktorami”.Ogółemodmajadopoczątkusierpnia1943r.skierowanodo
1.DPłącznie607oficerówArmiiCzerwonej,cowsumiestanowiłook.60%
całościkadryoficerskiejtejformacji38.
Naradzieckiodzew,kierowanydrogąradiowąiprasową,odpowiedziałysze-
rokierzeszenietylkoPolaków,leczrównieżinnychobywateliIIRP–Żydów,
BiałorusinówczyUkraińców,którzywierzyli,żetowłaśnieprzezwojskoistnieje
jedynaszansanawydostaniesięzZSRRigodnypowrótdokraju,którymieli
nadziejęwspółtworzyćpozwycięskiejwojniezhitlerowskimiNiemcami.Mieli
oninadzieję,żeichwysiłekprzyczynisięrównieżdomożliwościpowrotuich
rodzin,atakżeinnychosób,którezostałyzesłanewgłąbZwiązkuRadzieckiego
wlatach1939–1941.Entuzjazmbyłtakwielki,żewwiększościrekrucizgłaszali
siędopunktówwerbunkowychpomijającurzędowewezwania,jakrównież
radzieckiekomendyuzupełnień,copozbawiałoichstosownychdokumentów,
icozatymidzie,zwiększałoryzykoichnieprzyjęciaczyponownejdeportacji39.
Jużwpołowieczerwca1943r.stanosobowydywizjikościuszkowskiejwynosił
35J.Tomaszewski,Sowietyzacja…,op.cit.,s.38.
36B.Dańko,NiezdążylidoAndersa(Berlingowcy),Londyn:PolskieStudioWydawniczeUNI-
CORN,1992,s.307.
37J.Bordziłowski,Żołnierskadroga,t.II,Warszawa:WydawnictwoMinisterstwaObronyNarodo-
wej,1979,s.13.
38K.Sobczak,PomocZSRRwutworzeniuLWPiumacnianiuSiłZbrojnychPRL,Warszawa:Woj-
skowyInstytutHistoryczny,1975,s.29–30.
39J.Tomaszewski,Sowietyzacja…,op.cit.,s.40.
