Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
Aktywnośćwieluwspółczesnychihistorycznychpaństw,któraodnosisięlub
odnosiładoichpublicznejgospodarkifinansowej,odwielustulecidostarczaprzy-
kładówtworzeniaspecjalniewyodrębnionychfunduszyześrodkówpublicznych.
Zgromadzonewramachtychinstytucji(funduszy)zasobysąprzeznaczanenapo-
krywanieściśleokreślonychwydatków,związanychzwypełnianiempewnychza-
dańwspólnych.Przeznaczenieśrodkówpieniężnychnaściśleokreślonecelepowo-
duje,żefunduszetakienazywasięfunduszamicelowymi.Wpraktycefinansowej
każdegopaństwawystępująonedosyćlicznie.Różnesąmotywytworzeniatych
podmiotóworazcechystanowiącekryteriaichklasyfikacji.Równieżkatalogich
nazwjestdosyćrozległy,gdyżnazywanesą„parabudżetami”1,„małymibudże-
tami”,jakteż„funduszamiwyspecjalizowanymi”.Mówisiętakżeniekiedyopod-
miotachgospodarkifunduszowej(czypozabudżetowej)bądźomechanizmachfi-
nansowaniafunduszowego.
Spośródmotywówtworzeniategotypuinstytucjiniewątpliwienaczołowy-
suwająsięteocharakterzespołeczno-politycznym.Tworzenieposzczególnychma-
łychbudżetówmożewpraktycezależećprzedewszystkimodaktualnejpolityki
parlamentu,rząduczyjednostkisamorząduterytorialnego.Decyzjepolityczne
wtejsprawiesązazwyczajpodejmowaneiuzasadnianeprzezprojektodawców
pilnąpotrzebąrozwiązaniajakiegośistotnegoproblemupublicznego(wrodzajuli-
kwidacjibezrobocia,walkiznarkomaniączybudowynowejszkoły).
Przedmiotemniniejszegoopracowaniasąfunduszecelowepozostające
wdyspozycjiorganówwładzyiadministracjipaństwowej,którenależądogrupy
takzwanychfunduszypublicznych.Konkretnierzeczujmując,chodzioprzedsta-
wieniesposobupostępowaniaaparatupaństwowegowobecomawianejformygo-
spodarowaniapieniądzempublicznymwlatach1989–2020.Jakłatwodostrzec,ba-
daniomzasadniczopoddanookrestransformacjiustrojowej,alezwróconozara-
zemuwagęnawieleuwarunkowań,którychkorzeniesięgajączasównadługo
przedrozpoczęciemprocesusygnalizowanychprzemian.
1J.Brożek,Gospodarkapozabudżetowa,„StudiaFinansowe”1971,nr10,s.138.
7
