Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Uwarunkowaniapoczuciabezpieczeństwawśrodowiskulokalnym
15
kwencjązmian,jakiezachodząwmodelużyciarodzinnegowPolsce.Badania
prowadzanewróżnychokresachwPolscedowodzą,żerodzinanadaljestdla
ludzistarszychnajważniejsząwartością,dającąwsparcieiopiekę.Potwierdza-
jątowynikibadaniaopiniispołecznejwskazujące,żeludziestarsinajczęściej
czerpiązadowoleniezeswojegożyciarodzinnego,szczególniezeswoichdzieci5.
WprzeszłościwPolscedominowałyformyżyciaspołecznegoopartenamo-
deludużej,wielopokoleniowejrodziny,częstoskładającejsięztrzechlubwię-
cejpokoleń.Podwpływemzmiancywilizacyjnychobrazrodzinyulegajednak
znacznymzmianom.Nasileniezjawiskaprowadzeniajednoosobowegogospo-
darstwadomowego,osłabienietradycyjnychwięzirodzinnych(zmianymental-
ne),przemieszczaniesięprzestrzenneczłonkówrodzin(migracjezewnętrzne
iwewnętrzne),atomizacjażyciaspołecznego,rozwójideiwolnościjednostki,
zmianyobyczajowości,wzrostpoziomuzatrudnieniakobiet6powodują,żelu-
dziestarzywróżnychsytuacjachżyciowychwcorazmniejszymstopniumogą
liczyćnaczłonkówrodziny.Rodzitookreśloneproblemy,szczególniewsferze
opieki,któraprzesuwaćsiębędzienaformyinstytucjonalne.Wskazanepowyżej
niekorzystnezjawiskapowodująrozluźnianiewięzispołecznychiwzrostlicz-
bysamotnychosóbstarszych,którymrodzinawcorazmniejszymstopniudaje
wsparcie,corazczęściejbowiemkontaktyrodzinnesprowadzająsięjedyniedo
krótkichspotkańzdziećmiiwnukami7.
Czynnikamizasadniczoróżnicującymisytuacjęspołecznąludzistarychsąpłeć
iwiek,albowiemkobietyznacznieczęściejniżmężczyźniniemajążyciowegopartne-
ra,awrazzwiekiem,wskuteknaturalnychprocesówwymierania,zwiększasięodse-
tekosóbstanuwolnegowśródkobiet.Podczasgdywgrupiewieku65-69latżonaci
stanowią80,6%mężczyzn,amężatki52,9%kobiet,wgrupiewieku85latiwięcejżo-
natychmężczyznbyło50,1%,mężatekzaśzaledwie6,6%8.Formyżyciarodzinnego
osóbstarszychróżniąsiętakżewzależnościodmiejscazamieszkania-wmiastach
jestwiększyodsetekludzimieszkającychsamotnieniżnawsi.Samotnezamieszkiwa-
nielubzamieszkiwanietylkozmałżonkiemjesttypowowielkomiejskimmodelemro-
dzinnegofunkcjonowanialudzistarych9.Wskazanepowyżejniekorzystnezmianysą
następnymczynnikiemwpływającymnakoniecznośćpodejmowaniapracnadtwo-
5
KomunikatzbadańCBOS2010ObraztypowegoPolakawstarszymwieku,BSnr2,Warszawa2010,
KomunikatzbadańCBOS2012Polacywobecwłasnejstarości,BSnr94,Warszawa2012.
6
H.Cudak,Zaburzeniestrukturyrodzinyjakokonsekwencjamakrospołecznychuwarunkowań,„Peda-
gogikaRodziny:FamilyPedagogy”2012,nr2(4),s.7-18.
7B.Błędowski,Konsekwencjeprocesudemografcznegostarzeniasięludnościjakozadaniedlaadministra-
cjipublicznej,[w:]RaportnatematsytuacjiosóbstarszychwPolsce,InstytutPracyiSprawSocjalnych,
Warszawa2012,http://se-nior.gov.pl/source/raport_osoby%20starsze.pdf(dostęp:10.07.2015).
8
B.Szatur-Jaworska,SytuacjarodzinnaipotrzebyopiekuńczeludzistarszychwPolsce,[w:]Raportna
tematsytuacjiosóbstarszychwPolsce,InstytutPracyiSprawSocjalnych,Warszawa2012,http://senior.
gov.pl/source/raport_osoby%20starsze.pdf(dostęp:10.07.2015).
9
Ibidem.
