Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
9
przezAndrzejaZachariasza(1996).Człowiekjestwkulturze/poprzezkulturę/dla
kultury.Otym–wydajesię–chceprzekonaćnasBogdanNawroczyński.Dlanie-
goczłowiektranscendującsiebienapokładziewartościkuwartościom–byużyć
językamarynistycznego–tworzyżycieduchowe.Atojestmożliwewkulturze–
jednakniebylejakiej,przyjednoczesnymjejtworzeniu–niebylejakim.
DlaBogdanaNawroczyńskiego„życieduchowe”,powiązanezcelowymi
działaniamiczłowiekawyznaczonyminajwyższymiwartościami,odczytujemy
jakowarunektranscendowaniakunajwyższymwartościom.Jegomyślmożna
jednakodczytaćitak–totranscendowaniekunajwyższymwartościom–ate
sąpowiązanezwartościamikulturowymi–jestesencją„życiaduchowego”.Jak
whoryzoncierelacjimiędzyduchowościąitranscendowaniemrozumiećducho-
wośćitranscendowanie?Czydająsięonepomyślećoddzielnie?4Dlanaspyta-
niatekorespondujązkolejnym,odsłaniającymniezbywalnyazapomniany,choć
przyziemny,obszarwewspółczesnejpolskiejpedagogicznejdebacieosensow-
ności/istotności/specyfcedziałańpedagogicznych,które–jakchciałNawroczyń-
ski–sądziałaniamitelehormicznymi,mającymi„nacelowniku”podmiotdanyiza-
dany,niedającysięwypreparowaćzkultury,bojestwniejzanurzonyijąkreuje5.
Pytanie,którejestdlanasważne,brzmi:gdziewewspółczesnympolskimdyskur-
siepedagogicznym,podejmującymwątekpodmiotujakotego,któryJESTiktóry
powinien(jakoś)BYĆ,jestmiejscena„życieduchowe”?.Dlaczegoipocoroz-
ważaćo„życiuduchowym”,któreniedajesięjużsprowadzićdożyciareligijnego
wyznaczonegokanonamiKościołów,boponadichobrazywychodzi,awktórym
uczestniczy/któregojesttwórcączłowiek?6
Zdecydowaliśmysięprzywołaćizrekonstruowaćkategoriępojęciową„życie
duchowe”BogdanaNawroczyńskiegopoto,bywejśćznimwrozmowęzper-
spektywynaswspółczesnych.Staraliśmysięwniknąćwteaspektyjegomyśli,
któresąnadalżywotneipobudzającedoponownychprzemyśleń,jakiwte,które
sązapomniane.Jedneidrugiesąwarteodrestaurowaniaiumieszczeniawno-
wychperspektywachbadawczych.
Wjakisposóbwspółcześniejestodbierane„życieduchowe”wujęciuNa-
wroczyńskiego?Pocoiwjakisposóbdokonywaćtranslacjijegoujęcia„życia
duchowego”?Czywtrakcieprzemieszczaniapojęcia„życieduchowe”wujęciu
Nawroczyńskiegomożedokonywaćsiętakżejegotransformacja?Natepytanie
próbująudzielaćodpowiedziautorzytekstówniniejszejpublikacji.
Teksty,którezebraliśmywIczęściopracowania,noszącejtytułKluczowe
kategoriepojęciowe„Życiaduchowego”B.Nawroczyńskiegoiichrecepcja,przy-
wołująnajważniejszeaspektyjegomyślipedagogicznejzpunktuwidzeniainte-
resującejnastematyki.SąonenietylkoretrospekcjąmyśliNawroczyńskiego,
aleiświetnąpróbązmierzeniasięzniąpoprzezjejrozbiórdla„myśleniadalejł”
iodzyskiwanieku„myśleniuo...”.
4
Jednozmożliwychpytań,którewtymmiejscumożewybrzmieć:czywciążtranscendującdo-
chodzimydopełniduchowości,czyteżpełniaduchowościdopieroumożliwianamtranscendowanie?
Namarginesie:czyżycieduchoweniejestjużpełniążyciaczłowieka?
5
Samejkreacjinienadajemywartościującejkonotacji.
6
Choć–bezsprzecznie–Kościołydajączłowiekowiwizjęipraktykębycianaścieżceducho-
wej.Wtejpublikacjinierozwijamytegowątku.
