Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
50
PrzemysławPietrzak
rozłącznych,postaciach:jakointencyjnejwłaściwościpewnychdzia-
łańijakoichinterpretacji.Ibyćmożetosztukawłaśnie,awraz
zniąliteraturastanowiąjedynyobszar,gdzienietylkomożliwy
jestskandalzamierzony,lecztakżeznajdujeondlasiebieuzasad-
nienie.ItoniewyłącznieDburzycielskie”
18
.Wszak-jakzauważa
nawetTramer-skandalistadążydotego,bykrzykiemoburzonego
Dpierwszegozwrócićnasiebieuwagędrugiego”
19
.Skandalmoże
więcrównieżapelować,zachęcaćdowspółdziałania,takżewimię
tego,czegojeszczeniema.
Skandal,zwłaszczaobyczajowy,możnawstępniescharakteryzo-
waćjakonaruszeniepewnegospołeczniezdefiniowanegochronotopu:
wtargnięcieczegośwprzestrzeńiczas,wktórychpewnerzeczy
niepowinnysięzjawić
20
.Podstawowągranicąwydajesięrozróż-
nieniemiędzyprywatnymapublicznym.Pisanedoszufladyfraszki
JanaAndrzejaMorsztyna,chociażłączyłyobscenicznośćztematyką
religijną,niemogływywołaćskandalu.PuszkinowskaGawriliada,
czylimocnoniekanonicznahistoriaZwiastowania,niewyrządziła
poecieszkody,pókikrążyławnieoficjalnychodpisach.Jednakżeupu-
blicznienietoniewszystko:trzebajeszczewyraźnegouregulowania
przestrzeniipodejmowanychwniejdziałań.Wyrazistyprzykład
torytualizacjasferysacrum,miejsciaktówzwiązanychzwładzą,
alenietylko.Wczerwcu1921rokupowieczorzefuturystycznym
wTeatrzeSłowackiegowKrakowieRadamiastapodjęładecyzję,
byDnieudzielaćnaprzyszłośćsaliTeatruSłowackiegonaprzedsta-
wieniapogodzinie11wnocy”
21
.Wroku2019dyrektorMuzeum
1977;S.Skwarczyńska,Wstępdonaukioliteraturze,t.3,cz.5,Rodzajliteracki
aogólnaproblematykagenologii,WydawnictwoPax,Warszawa1965,s.312.
18TakąmożliwośćwpolskimteatrzewspółczesnymdostrzegaM.Kosta-
szuk-Romanowska,dz.cyt.
19M.Tramer,dz.cyt.,s.10.
20
Zob.teżniecoinnądefinicjęskandaluHenrykaSzabały,dz.cyt.,s.97-98.
Autorkładzienacisknasamonaruszenienormy,uznawanejchoćbyniefor-
malniekonwencji.Wdalszejczęścininiejszegokrótkiegostudiumrozważam
innepozasamąnormąwarunkikoniecznedozaistnieniaskandalu,takiejak
zakazistopieńjegorozszerzenia.
21RadaMiastaprzeciwfuturystom,DNaprzód”1921,nr132.
