Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
TabelaII.KrotnościdziesiętneprzyjętedlaukładuSI
yotta-
zeta-
eksa-
peta-
tera-
giga-
mega-
kilo-
hekto-
deka-
Przedrostek
(nazwa)
Y
Z
E
P
T
G
M
k
h
da
Oznaczenie
wielokrotne
(symbol)
1024
1021
1018
1015
1012
109
106
103
102
101
liczbowa
Wartość
decy-
centy-
mili-
mikro-
nano-
piko-
femto
atto
zepto
yocto
Przedrostek
(nazwa)
podwielokrotne
d
c
m
μ
n
p
f
a
z
y
Oznaczenie
(symbol)
10-1
10-2
10-3
10-6
10-9
10-12
10-15
10-18
10-21
10-24
liczbowa
Wartość
Metr
Metrzdeniowanyw1791rokujako1/10000000długościćwiartkipołudnika
przechodzącegoprzezParyżmógłbyćodtworzonyzbłędem±(0,15+0,2)mm,
natomiastwzorzecarchiwalny(wzorzeckońcowy)z1799roku-zbłędem
±(0,01+0,02)mm.Prawie100latźniej(1889)międzynarodowyprototypmetra
(wzorzeckreskowy)możnabyłoodtworzyćzbłędem±200nm.Metrjakowie-
lokrotnośćdługościfaliświetlnejkryptonu86,zdeniowanyw1960rokumógł
byćodtwarzanyzbłędem13±4nm,aobecnieobowiązującadenicjaopartana
prędkościświatłapozwalanawyznaczeniemetrazdokładnością±0,13nm.Błąd
granicznydokładnościodtworzeniawzorcametrazmniejszyłsięwięcbliskomi-
lionrazy.
Kilogram
Jedynymmaterialnymwzorcemjednostkipodstawowejbyłwzorzeckilogra-
ma,określonyzdokładnościąwzględną2.10-9.WPolscejestprzechowywany
wGłównymUrzędzieMiarjakoPaństwowywzorzecjednostkimasy-proto-
typkilogramanr51.Masapolskiegoprototypu,wyznaczonaw1990r.,wynosiła
1kg+227.10-9kg.Odmaja2019r.obowiązujenowadenicjakilograma14.
13Pojęciebłędulubniedokładnościnależyturozumiećwsensiepotocznym.Denicjabłęduiele-
mentyrachunkubłędówzostanąprzedstawionewkolejnympodrozdziale.
14Kilogram,oznaczeniekg,tojednostkamasyukładuSI.Jestonazdeniowanapoprzezustaloną
wartośćliczbowąstałejPlanckah,wynoszącą6,62607015.10-34,wyrażonąwjednostceJ.s,która
jestrównakg.m2.s-1,przyczymmetrisekundaokreślonesąpoprzezprędkośćświatłaiczęstotli-
wośćwzorcacezowego.
32