Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.3.Strukturaminerałów
1.3.3.
Pokrójkryształu
17
Pokrójkryształu(ang.crystalhabit)topostać,jakąprzybierapojedynczykrysz-
tałwskuteknarastaniaścianpowstającychwczasiejegowzrostu.Jestzależny
odwłasnościkrystalograficznychorazwarunków,wjakichpowstawałkryształ.
Pokrójkryształuniezależyodukładukrystalograficznego,zwyjątkiemkryszta-
łówukładuregularnego,któremogąbyćtylkoizometryczne.Wyróżniasięcztery
podstawowetypypokroju(tab.1.2).
1.3.4.
Skupieniakryształów
Mineraływprzyrodziewystępująpojedynczo,jakokryształy,bądźwformie
skupień.Kryształyzwykształconymiścianami,narożamiikrawędziaminiesą
spotykaneczęsto,choćistniejąminerałyposiadającenaturalnąskłonnośćdotwo-
rzeniakryształów,np.gips,kalcyt,piryt,granatyczykryształgórski.Najczęstsze
sąkryształywrosłe,obrośniętezewszystkichstronprzezinnekryształy;mają
niekompletniewykształconeścianylubprzypadkowyzarys.Kryształydobrze
wykształconespotykasięwpostacikryształównarosłych,powstającychwogra-
niczonejprzestrzeninaściankachszczelin,pęcherzyiinnychpustekwskałach.
Kryształynarosłetworzącharakterystycznedlaróżnychminerałówformysku-
pień(rys.1.2).
Szczotkikrystalicznetoskupieniapojedynczych,różnejwielkościkryszta-
łów,którenarastałybliskosiebienawspólnympodłożu,np.naścianachszczelin
ipróżniskalnych.Osadzonewnieregularnejpustceskałyszczotkikrystaliczne
nosząnazwędruzy(ang.druse),awowalnychprzestrzeniach–geody(ang.geo-
de).Mineraływytrącanezkrążącychroztworównarastająodściankuśrodkowi,
niewypełniająccałkowiciepróżniskalnych.Donajczęściejspotykanychwgeo-
dachminerałównależąkwarcikalcyt.
Przeważniejednakkryształywystępująwpostaciziarenmineralnychogra-
niczonychprzypadkowymipowierzchniami.Donajczęściejspotykanychsku-
pieńtegotypunależąskupieniaziarniste(ang.granular).Tworząjenagroma-
dzonewznacznejilościminerałykrystalicznezbudowanezziarenwiększychod
0,2mm.Pokrójziarnadecydujeonazwie,którącharakteryzujemyskupienieziar-
niste,np.słupkowe–epidot,włókniste–gips,blaszkowe–muskowit.Skupienia
ziemiste(ang.powdery),podobniejakziarniste,składająsięzziarenmineralnych
makroskopowotrudnychdooznaczenia(<0,2mm),dająsięjednakłatworoze-
trzećwpalcach(np.grafit,śmietanahematytowa).
Kolejnąformąskupieńsąnacieki(ang.colloform),którepowstają,gdymine-
rał(kalcyt,aragonit,gips)krystalizujezkrążącychwskorupieziemskiejroztwo-
rów,strącającychsięnastropachobszernych,wolnychprzestrzeni.Szczególne-
gorodzajunaciekamisąsoplezwisającezestropujaskini–stalaktyty,nacieki
wkształciestromegostożkalubsłupanadniejaskini–stalagmity,czypowsta-
jącezichpołączeniakolumnynaciekowe–stalagnaty.Jakoformynaciekowe,
