Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
1.Elementymineralogii
Szybkirozkładminerałówpowodujetakżeproceskarbonatyzacji(uwęglanowie-
nia).Dwutlenekwęgla,pochodzącyczęściowozatmosfery,aczęściowozreakcji
biologicznegooddychaniairozkładumateriiorganicznej,tworzywwodziekwas
węglowy.Roztwórkwasuwęglowegodziałanaminerałysilniejniżczystawoda.
Proceskarbonatyzacjiprowadzidorozkładukrzemianówiglinokrzemianów:
4KALSi
3O
8+4H
2O+2CO
2®Al
4[(OH)
8Si
4O
10]+2K
2CO
3+8SiO
2
ortoklaz
kaolinit
Procestenjestdobrzewidocznypodczaswietrzeniaskałwęglanowych,kiedy
kalcyt–głównyskładniktychskał,szybkorozpuszczasięwroztworzekwasu
węglowego.
CaCO
3+H
2O+CO
2®Ca(HCO
3)
2
Procesowikarbonatyzacjiulegatakżeserpentyn,tworząctalkimagnezyt:
Mg
6[(OH)8Si
4O
10]+3CO
2®Mg
3[(OH)
2Si
4O
10]+3MgCO
3+3H
2O
serpentyn
talk
magnezyt
Kolejnyzprocesów,hydratacja,poleganawiązaniupowstałychwwynikudyso-
cjacjiwodyjonówH+iOH–przezstrukturękryształu.Powodujetonajczęściej
rozluźnieniesiecikrystalicznej,cosprzyjawietrzeniu.Reakcjehydratacjiskutku-
jąprzemianąminerałubezwodnegowuwodnionyisłabouwodnionegowsilnie
uwodniony.Przykłademtegoprocesujestprzekształcaniehematytuwlimonit
orazanhydrytuwgips.Proceszachodzibardzoczęstołączniezuwęglanowie-
niemihydrolizą:
2Fe
2O
3+3H
2O®2Fe
2O
3·3H
2O
hematyt
limonit
CaSO
4+H
2O®CaSO
4·2H
2O
anhydryt
gips
Wprocesachwietrzeniautlenianienależyrozumiećzarównojakoreakcjemine-
rałówztlenem,jakizmianywartościowościwystępującychwichsiecikrysta-
licznejmetali(tzn.zmianyzwiązanezprzyjmowaniemluboddawaniemprzez
nieelektronów).Zadoskonałyprzykładmogątuposłużyćprzemianyminerałów
zawierającychżelazo.Jeżeliwsiecikrystalicznejwystępująjonyżelazadwu-
wartościowegoiulegnąoneutlenieniudoformtrójwartościowych,topozostałe
składnikisiecimusządostosowaćsiędozaistniałejsytuacji.Prowadzitodoosła-
bieniastrukturykryształu,któryulegarozkruszeniuirozkładowi.Wprocesie
utlenianiaminerałybeztlenoweprzechodząwtlenowe(siarczkiwsiarczany),
aminerałysłabiejutlenione–wbardziejutlenione(magnetytwhematyt).Proces
tenzachodzipowszechniewskorupieziemskiejdopoziomuwódgruntowych;
