Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałIV.MyślpodatkowaDavidaRicardo
71
skutkówpodatkowychrazemwziętych”
.Ricardopodkreślazatem,żetrzebaoceniaćnie
tylekonkretnypodatek,ilesystempodatkowy.
NatletezwynikającychzliberalizmugospodarczegoRicardoformułujeregułęonastę-
pującymbrzmieniu:leavethemasyoufindthem,którawczasachmuwspółczesnych
zyskałamianoregułyedynburskiej10.Formułującjejtreść,Ricardowskazywałfaktycznie
przesłankiracjonalnejpolitykipodatkowej.Maksymawynikającazregułyedynbur-
skiejprzedstawiasięnastępująco:opodatkowaniepowinnopozostawiaćkażdego
wewzględnietakiejsamejsytuacjidochodowejimajątkowej,wjakiejgozastało.
Azatemtrzebaporównaćwarunkidochodoweimajątkowepodatnikazarównoprzed
opodatkowaniem,jakiponim.Stantychwarunkówpozwalaocenić,wjakimpołożeniu
znajdujesięźródłopodatkupozapłaciepodatku.
Zgodniezregułąedynburskąpodatkiniepowinnynaruszaćźródełdochodupo-
datkowego.Źródładochodupodatkowegostanowiąbowiempodstawęprowadzenia
działalnościgospodarczej.Ograniczanie,acogorsza,zniszczenieźródładochodupo-
datkowegoprzezwysokieopodatkowaniemożnakwalifikowaćjako:
1)„szkodzenieprodukcji”;
2)„zwalczanielubutrudnianieprocesubogaceniasięludności”11.
Ricardiańskakoncepcjawynikającazregułyedynburskiejzakłada,żepodateknietylko
niepowiniennaruszaćpodstawdziałalnościgospodarczej,lecztakżeniepowinien
ograniczaćtakiejkapitalizacjidochodów,którajestniezbędnadodalszegorozwoju
gospodarki.
ZregułyedynburskiejRicardowyprowadzaokreślonezaleceniadlapolitykipodat-
kowej.Przedewszystkimmiarąroztropnościwładzyskarbowejjestwysokośćpodat-
kuustalonanatakimpoziomie,bynieograniczaćsiłfinansowychpodatnika.Wsile
finansowejpodatnika,dowodziRicardo,tkwiprzecieżprzyszłośćpaństwa.Jesttak
dlatego,żebezzachowaniawydajnychźródełpodatkówniejestmożliweutrzymanie
bytupaństwowego.Niejestmożliwyrozwójgospodarczyispołeczny.Takwięcinteres
państwa(interespubliczny)wymagadbałościozachowanieźródełpodatku.
Wtezie,którąsformułowałRicardo,amianowicie:npozostawgowewzględnietakiej
samejsytuacjidochodowejimajątkowej”
,zawartajestrównieżideaneutralnościpo-
datkowej.Ricardojestświadom,albowiemjesttoilogiczne,ioczywiste,żepodwpły-
wemobciążeniapodatkowegomusizmieniaćsięsytuacjadochodowaimajątkowa
10
W1823r.D.RicardoopublikowałartykułwnEdinburghReview”iodtejnazwyprzyjętonazywać
tezytamujętemianemregułyedynburskiej.
11
Napowyższetezywyraźnienakładasięmyślskarbowości,zgodniezktórąpomyślnośćpaństwa
opierasięnangospodarstwiespołecznym”izniegowynika,apodstawątegogospodarstwajestdochód
(zysk)prywatny.Państwo,pobierającpodatkioddochoduprywatnego,musiuwzględniaćfakt,żewsile
gospodarczejpodatnikatkwisiłapaństwa.