Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
UWAGIWSTĘPNE
Stopięćdziesiątlat,jakieminęłyodwypadkówstyczniowych,to
długiinterwał,któryumożliwiawzględniezdystansowanespojrzenie
nanarracjedotycząceroku1863
1
.Zdystansowane,albowiemtekstyte,
spełniwszyzadaniekształtowaniaświadomościnarodowejiprofilowania
tożsamościodbiorcy,dziś-czytanepodejrzliwie-odkrywająprzedczy-
telnikiemmeandrywyobraźnipiszącychorazmechanizmypowstawania
legenduformowanychzeskrawkówzapamiętanychzdarzeń.Sytuacjaod-
-twarzaniatragicznychdziejówwłasnejojczyzny(wojen,powstań)przez
historiografa,pamiętnikarza,artystęmożebowiemwpływaćnawyhodo-
wanąnagruncieromantycznymcelebracjękrwawychofiarifuneralności,
acozatymidzie-przyjęcierolinpłaczkiżałobnej”
.Jakpisałtużpowojnie
CzesławMiłosz,dotykanienranwielkich[…]narodu”powodujeprze-
mienianieichwświętość,nPrzeklętąświętość,cościga/Przezdalszewie-
kipotomnych”
,ujawniającnieznośnedlapoetyoczekiwaniaspołeczne,by
opisywaćświatpoprzezopłakiwanieumarłychherosówioddawanieim
czci.Imperatywmoralny,ównieubłaganydyktatsumienia,każeposzuki-
waćodpowiedzinapytanieosenszbiorowegocierpieniaiśmierci,wobec
którychniedasięprzejśćmimo,bonnogapotrącaokości/Niepogrze-
banenajbliższych”
.Alenarzuconyprzymusformyelegijnej,przepełnionej
tonemlamentacyjnymtakuporczywiedomagającysięświadectwunie-
możliwia-wsensieetycznym-narodzinynowychświatówliterackich:
AletenpłaczAntygony,
Coszukaswojegobrata,
Tojestzaistenadmiarę
1ZagadnieniutemupoświęconajestmonografiaP
.Małochleb,Przepisywaniehi-
storii.Powstaniestyczniowewpowieścipolskiejwperspektywiepamięcikulturowej,War-
szawa-Toruń2014.
~9~
