Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
Nacałymświecie,takżewnaszymkraju,jestwieluanglo-ibrytofilów.Kiedy
jednizgłębiająmeandrybardzonierazszczegółowychaspektówbrytyjskiej
historiiczykultury,innimogąpoczućsiętrochęzagubieni.Wmowiepotocz-
nej,aczasem(ozgrozo)wmediach,terminówAnglia,WielkaBrytaniaczy
ZjednoczoneKrólestwowciążużywasięzamiennie.Trzebajednakuczciwie
przyznać,żewostatnimczasiemamydoczynieniazwzrostemwiedzyota-
kich,zpozorutylko,detalachizcorazwiększymwyczuleniemnanie.Kiedy
otympiszę,przychodziminamyślpewiendialog,któregoświadkiembyłem
nalekcjigeografiiwszkolepodstawowej(lata90.XXwieku).Paninauczy-
cielkawskazałanamapiepewienkrajizapytałajednegozkolegówojego
nazwę.Tenodparł,żejesttoAnglia.Odpowiedźokazałasiębłędna.Klasa
dowiedziałasię,żekrajemtymjestWielkaBrytania,anazwaćgoAngliąto
tak,jakbycałąPolskęokreślićmianemMazowsza.Obiewypowiedziwydają
sięsymptomatyczne.Pierwsza,bopokazujesynonimicznetraktowaniepojęć
takichjakAnglia,WielkaBrytaniaczyZjednoczoneKrólestwo.Kilkadziesiąt,
amożeikilkanaścielatwcześniejodpowiedźmojegokolegiwcaleniezosta-
łabyuznanazabłędną.WstarymwydaniuDPorwanegozamłodu”Rober-
taLouisaStevensonaautoraopisanojakoDpisarzaangielskiego,awłaściwie
szkockiego”.
WielkaBrytaniaprzezstuleciafascynowałaistanowiławzórdona-
śladowaniachociażbydlafrancuskichmyślicielioświeceniowychtakichjak
WolterczyMonteskiusz.Skądwynikataniesamowitasiłaprzyciąganiawy-
spiarskiegokrólestwa?Moimzdaniemzdwóchprzyczyn,którechoćpozor-
nieniecosięwzajemniewykluczają,towistociesąidealniekomplementarne.
Wsferzepolityczno-ustrojowejZjednoczoneKrólestwostanowipod
pewnymwzględempaństwomodelowe.JesttojakbyDwzorzeczSèvres”mo-
narchiiparlamentarnejiwogólesystemuparlamentarno-gabinetowego(nie
bezkozeryoWestminsterzemówisięjakooDmatceparlamentów”).Zdrugiej
zaśstrony,zracjiodmiennychuwarunkowańrozwojuhistorycznego,system
brytyjskipodziśdzieńzachowujewieleróżniciobocznościwstosunkudo
5
