Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Nauka
Naukajestpojęciemwieloznacznym,podlegaewolucjiznacze-
—definicja
niowej.Najogólniejdefiniujesięnaukęjako:1)systemuzasad-
nionychpojęć,twierdzeń,hipotez,będącychwytworemdziałalno-
ścibadawczej,teoretycznejbądźpraktycznejlubjako2)dyscyplinę
zajmującąsięokreślonądziedzinąrzeczywistości,uprawianąwin-
stytucjachnaukowychlubpozanimi.
Czynniki
Onaukowościdanejdyscyplinyświadczą:jejjęzyk,system
warunkujące
pojęć,przedmiotbadańimetodybadawcze(por.M.Heller,1992,
naukowość
M.Nowak,1999).
,,...Najczęściejjednakznamieniemnaukowości
dyscypliny
jestmetodabadanialubwyróżnionyzespółproblematyki...’’
(S.Kamiński,1992,s.185).
Liczbadyscyplinnaukowychnaświeciejestolbrzymiaistale
jeszczewzrasta.Badaczezawężająobszarybadań,powodując,iż
wobrębiewieludyscyplinnaukowychodróżniasięjeszczedziedzi-
nyteoretyczne,eksperymentalne,przedmiotoweimetaprzedmioto-
we.Tadyferencjacjaispecjalizacjanaukwzbogacawiedzę,ale
powodujeniepożądanezwiększaniesiędystansumiędzybadaczami
iizolacjeposzczególnychdziedzinnaukowych.Naszczęście
równocześniezezróżnicowaniemnaukpostępujeichintegracja
iunifikacja(S.Kamiński,1992).
Szczególnejintensywnościnabrałyteżwysiłkizmierzającedo
znalezieniadobregosposobuuporządkowanianauk.Mimożejestto
zadaniebardzotrudne,pojawiłosięwciągudziejówwieleklasyfi-
kacjiitypologiinauk.PocząwszyodPlatonaiArystotelesa,po
współczesnych,badaczeprzedstawialiodmiennesposobyklasyfi-
kacji.Niektórzyzapodstawowekryteriumdoborubraliautonomię
poszczególnychnauk,innizaśprzedmiotformalnybadań,jeszcze
innizadaniastawianenauceczymetodybadawcze.Najwięcejprób
uporządkowanianaukpojawiłosięwXIXw.
Tworzoneobecnieukładysystematyzacyjnenaukrzadkoprze-
prowadzanesąwedlekryteriówepistemologicznychlubmetodolo-
gicznych.Najczęściejwywoływanesąpotrzebamiorganizacyjnymi
wdziedzinieinformacjinaukowo-technicznejibibliotecznej.
Wśródwieluuporządkowańwspółczesnychwartopodaćprzy-
Dyscypliny
kładklasyfikacjiNSF(NationalScienceFoundation).Zostałaona
—klasyfikacja
naukowe
NSF
przeprowadzonawedługgłównychsektorówgospodarki.Stałasię
dośćpowszechna(przyjęłojąUNESCO).
Wyróżniaona:
I.Naukiprzyrodnicze(matematykę,fizykę,astronomię,che-
mię,biologię,geologię,meteorologięiinne).
II.Naukiinżynieryjne(hutnictwo,górnictwo,mechanikę,bu-
downictwo,elektrotechnikę,lotnictwo,technologięnafty,włókien-
nictwo,geodezję,technologięogólnąitd.).
16