Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WSTĘP
Rok1989przyniósłzasadniczyprzełomwstosunkacheuropejskich.Polityka
jawnościiprzebudowywZwiązkuRadzieckimzarządówMichaiłaGorbaczowa
umożliwiłaprzemianyustrojowewpaństwachEuropyŚrodkowejiWschodniej.
Weszłyonenadrogętransformacjiustrojupolitycznegoigospodarczego.Jesień
Ludów,jakokreślasiętenzrywwolnościowy,doprowadziładoprzejęciawładzy
wposzczególnychpaństwachblokuwschodniegoprzezsiłyniekomunistyczne.
WPolscepowstałzdominowanyprzezpolitykówSolidarnościrządTadeusza
Mazowieckiego,wPradzepoaksamitnejrewolucjidowładzydoszlidawnidysyden-
ci,anaWęgrzechwprowadzonopluralizmpolityczny.Następstwemzałamania
sięsystemurealnegosocjalizmuwpaństwachEuropyŚrodkowejiWschodniej
stałasięreorientacjaichpolitykizagranicznej-zdotychczasowegoproradzieckiego
kursunaprozachodni.Zjednejstronyoznaczałotodążeniedolikwidacjistruktur
UkładuWarszawskiegoiRadyWzajemnejPomocyGospodarczej(RWPG),co
udałosięzrealizowaćw1991roku,zdrugiej-podjęciestarańouzyskanieczłon-
kostwawEuropejskiejWspólnocieGospodarczej(EWG)orazwOrganizacji
Paktułnocnoatlantyckiego(NorthAtlanticTreatyOrganisationłnocnoatlan-
tyckim-NATO)zwanegorównieżSojuszemłnocnoatlantyckim
1.
Równocześnieztymiprocesamizrodziłosięzjawiskookreślanemianem„no-
wegoregionalizmu”.Byłonpostrzeganyjakopróbaprzezwyciężeniaistniejących
wEuropiepodziałów.Motywemtworzeniaugrupowańregionalnychstałasię
potrzebawykorzystaniapodobieństwhistorycznych,kulturowych,politycznych
gospodarczychispołecznychoraznaturalnejbliskościgeograficznejwewzajem-
nejwspółpracy.Miałaonabyćsposobemnaustabilizowaniesytuacjiwtejczęści
Europypozakończeniuzimnejwojny,ajejpodstawowymicelamibyłybezpie-
czeństwoirozwój.Znacznąaktywnościąiinicjatywąwewspomnianymruchu
regionalnymwykazałysiętrzypaństwaśrodkowoeuropejskie-Czechosłowacja,
PolskaiWęgry.„Nowyregionalizm”wyraziłsięwpierwszejkolejnościnawią-
zaniemwspółpracypaństwadriatycko-dunajskichipowołaniemw1989roku
grupypodnazwąQuadragonale.WjejskładweszłyAustria,Włochy,Węgry
iJugosławia.Poprzyjęciuw1990rokuCzechosłowacjipowstałoPentagonale,
aw1991roku,powstąpieniuPolski,Heksagonale.Kiedyw1992rokuugrupowa-
niepowiększyłosięoChorwację,SłowenięorazBośnięiHercegowinę,zaczęto
stosowaćnazwęInicjatywaŚrodkowoeuropejska(ISEodCentralEuropeanInitiative
-CEI).Drugimprzejawemaktywnościregionalnejbyłoutworzeniew1991roku
1P.DESZCZYŃSKI,M.SZCZEPANIAK:GrupaWyszehradzka.Toruń1995,s.5.