Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
86
JerzySperka
Barbarze,wdowiepoZygmuncieLuksemburskim,atakowanejprzezHabsbur-
gów.PrzedwyjazdemwezwanyprzezkrólairadęDziersławusłyszał,abynie
uczyniłniczego,comogłobynarazićKrólestwoPolskie.Rycerzprzyrzekł,żenie
poczyniżadnychnierozważnychkroków,alesytuacjasięzmieniła,kiedyna
Węgrzechniczegonieosiągnął.WdrodzepowrotnejpodszedłwięcpodZator
izdobyłgo25lutego1438r.184Wszystkozatemwskazujenato,żezajęcieZa-
torubyłoprywatnymprzedsięwzięciemDziersława,dotejporyznanegozresz-
tązporywczegocharakteruimałoprzemyślanychdziałań.Prawdopodobnie
wtensposóbchciałzrekompensowaćsobiewydatkiponiesionenawyprawę.
Ośmielonytymsukcesemrozpuściłwojskowcelachrabunkowychpoksięstwie
oświęcimskim.Jedenzoddziałów-wśrodkuWielkiegoPostu-wysłałpod
Toszek,któregojednakniezdobyto.Wdrodzepowrotnej,kiedynapastnicyob-
juczeniłupemipijaniobozowalipodWojkowicami,zostalizaskoczeniirozbici.
WtymczasieksiążęWacławinterweniowałjużukrólapolskiego,który
wymusiłnaDziersławieoddaniemuZatoruiwycofaniesięzksięstwa.Jak
podajeDługosz,taszkodawyrządzonaHbardzowiernemuksięciu”,byłaHbo-
lesnadlakrólaidoradców”,alewefekcieobróciłasięzkorzyściądlaKorony.
Dziersławzostałzmuszonydoprzekazaniamiastakrólowi,alezarekompen-
satę1000grzywien,jakozwrotkosztówponiesionychnawojsko,cotylkopo-
twierdzaprzypuszczenie,żejegopierwotnycelwyprawynaWęgrybyłsank-
cjonowanyprzezczynnikidecyzyjnewKoronie.Miastonatomiastprzezpe-
wienczas-jakpodajeDługosz-byłorządzoneprzezstarostówkrólewskich185.
DecyzjęooddaniuZatoruWacławowipodjętodopiero26października1440r.
DokumentemwystawionymwBudziekrólWładysławJagiellończykzwra-
całZatorksięciuWacławowioświęcimskiemupodwarunkiemprzejęciaprzez
KrólestwoPolskiezamkuBarwałd186.
Kiedyinformacjaodecyzjikrólewskiejwrazzdokumentemdotarładokra-
ju,książęWacławwotoczeniuswoichdostojników(MikołajazRudz,Michała
zLaskowej,ZemyzGrojca,WawrzyńcazTomicikanclerzaMikołajaMyszkow-
skiego)przybyłwkońcugrudnia1440r.doKrakowa,gdziezostałprzyjętyprzez
namiestnikaMałopolskiiRusizramieniakrólaJanazCzyżowa,kasztelana
krakowskiego187.Wtedyzapewnepoczynionoostateczneustaleniawsprawie
warunkówzwrotuZatoru,a28grudniaksiążęzobowiązałsięznieśćwszelkie
jegoobwarowaniainiebudowaćnowych.Wdokumencienienapisanojednak
wyraźnie,iżdotyczytoobwarowańmiasta,ihistorycyprzypuszczają,żecho-
dziłoogródwznoszącysięnadSkawą,określanyjakoZator,wdzisiejszejwsi
184Annales,lib.11et12,Varsaviae2001,s.177-178;Długosz,Roczniki,ks.11i12,s.200;
B.Czwojdrak,DziersławRytwiański–rzekomyhusytapolski,HTekiKrakowskie”,10,1999,
s.6-7.InaczejnatentematK.R.Prokop,KsięstwaoświęcimskieizatorskiewobecKorony
Polskiejwlatach1438–1513.Dziejepolityczne,Kraków2002,s.43-53.
185Annales,lib.11et12,Varsaviae2001,s.177-178;Długosz,Roczniki,ks.11i12,
s.200-201.
186ZDM,cz.8,nr2568;J.Stanek,Zdziejówziemi...,s.42;F
.Sikora,Barwałd,w:SHGKr,
cz.1,z.1,s.24.
187KDTyn,nr186.
