Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
38
PiotrWęcowski
ryzawierajakieśinformacjeoinfrastrukturzekomunikacyjnejtegoobszaru.
TrakthandlowywiodącyprzezOświęcimwspomnianow1368r.Kazimierz
Wielkizezwoliłwtedydowozićdomiastasólbałwaniastąprzeznaczonąna
eksport,zakazującjednocześniewywozudoOświęcimia,ZatoruiKętsoli
cetnarowej,skierowanejjedyniedohandlunatereniekraju.Wpóźniejszym
czasietrwałspórmiędzymieszczanamiwielickimiaoświęcimskimioskład
soliwtymmieście.RozwiązałgodopieroKazimierzJagiellończykw1489r.,
któryszczegółowowyjaśniłzasadysprzedażysoliwOświęcimiu,atakżem.in.
zobowiązałobiestronydodbaniaomostynaWłosienicyiSole.W1539r.
ZygmuntStaryzarządził,żedoOświęcimiamożnaprzywozićnietylkosólbał-
waniastą,lecztakżecetnarową(detaliczną)25.
Kupcybylizobowiązanidoponoszeniaopłatcelnych.Naterenieziemi
oświęcimskiejcłościąganowkilkupunktach,przedewszystkimjednakwsa-
mymOświęcimiu,gdziepobieranocłoziemskieicłorzeczne,zktórychdochód
płynąłnarzeczzamku(tzw.cłamałe).Wmieścieistniałatakżekomoratzw.
cłakrólewskiego,którebyłościąganenarzeczskarbukrólewskiego.Cłomo-
stoweotrzymałOświęcimw1510r.,aw1558r.ZygmuntAugustpotwierdził
mieszczanomprawopoborucłanamościeprzezSołę,namościebobrowskim,
namościewewsiZabrzegorazprzyBramieZatorskiej26.Znanesątaryfycła
ziemskiegowOświęcimiu,np.w1508r.odwozusolipobierano8ternarii
(24denary),odpostawusukna6denarów,odkonialubwołupędzonychna
targ-takżepo6denarów.JakobliczyłRomanRybarski,wpierwszejpołowie
XVIw.dochództychcełstanowiłod1/3nawetdopołowydochodówksięstwa.
Byłytobardzopoważnewpływy.Zdaniemtegobadaczawpierwszejpołowie
XVIw.niewielebyłowKoroniecełmałych,któredawałybywyższedochody.
Komorycelneistniałytakżewinnychmiejscowościachziemioświęcim-
skiej,np.Harmężach,Kętach,Rajsku,Spytkowicach,Wadowicach,Zatorze.
Jakiegorodzajuopłatycelnepobierano,pokazujeprzykładBrzeźnicy,znajdu-
jącejsięnagłównymgościńcuKraków-Oświęcim.W1440r.książęoświęcim-
skiWacławnadałPakoszowizBrzeźnicycłoodkupcówjadącychzKrakowana
Śląskodkażdegowozupojednymgroszuszerokimczeskim.Mniejszaopłata
dotyczyłakupcówzksięstwaoświęcimskiegojadącychdoKrakowa.Cipłacić
mielipodwakwartniki.Żydzinatomiastmusielipłacićpojednymgroszu.
PrzywilejtenzostałpotwierdzonyprzezksięciaJanuszaw1502r.,aw1551r.
przezZygmuntaAugusta27.
Chociażwładcachroniłswymautorytetempodróżnychnagościńcach,
natraktachorazdrogachziemioświęcimskiejniezawszebyłobezpiecznie.
Ziemiepogranicznebyłynarażonenanajazdy,oczympisalim.in.JanPutek
iRajman.Przezdrogiimiastaziemioświęcimskiejpodążałyniekiedyoddzia-
ływojskowe.Działosiętakchoćbyw1424r.,kiedyprzezOświęcimiRaci-
bórznaMorawyzdążaływojskawspomagająceZygmuntaKorybutowiczalub
25ZDM,t.4,nr884;SPPP
,t.1,s.225;Kodeksdyplomatycznywielicki,Lwów1872,s.3940.
26MRPS,t.V/1,nr2317.
27ZDM,t.2,nr565;Lustracjadrógwojewództwakrakowskiego...,s.8.
