Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Dlaczegoprzedsiębiorczośćiteoriafirmystanowiącałość?
13
iwewnętrznąorganizację(czylistrukturęorganizacyjną,systemnagradza-
niaitd.).Staniemyotonastanowisku,żeprzyczynyistnieniafirmmogą
siębezpośredniołączyćzprzedsiębiorczymisposobnościami.Firmymogą
byćzakładanepoto,bywykorzystaćsposobnościlubstaćsięmiejscem
przedsiębiorczycheksperymentów.Anatedziałaniawpływaćmożealo-
kacjawłasnościiprawwłasnościwewnątrzprzedsiębiorstwimiędzynimi.
Kurozwinięciuteoriifirmy
PrzezkilkadziesiątlatWilliamBaumolkrytykowałekonomistówzato,
żeignorująosobęprzedsiębiorcy.Wciążaktualnajestczęstoprzywoły-
wanakąśliwauwagaBaumola,żeDwteoretycznejfirmiezasteraminie
maprzedsiębiorcy–książęDaniizostałwyrzuconypozanawiasdyskusji
oHamlecie”(Baumol1968,s.68),mimożewmiędzyczasierozumienie
Dteoretycznejfirmy”sięzmieniło.
Teoriefirmy(pamiętając,żezaliczamydoniejtakżeteorięagencji,eko-
nomiękosztówtransakcyjnychiteorięfirmywujęciuekonomicznejteorii
prawwłasności)częstokrytykowanozaichstatycznąnaturę(Boudreaux
1989;Langlois1992;Furubotn2001)10.Mimożesąpewnesubtelneróżni-
cemiędzytymiteoriami(Foss1993a;Gibbons2005),choćbytedotyczące
nieprzewidzianychewentualnościczyspecyfikiprocesu(np.Dfundamen-
talnatransformacja”w:Williamson1985),łączyjewdużejmierzesta-
tycznaiDzamknięta”ontologia.Mówiącwprost,skupiająsięnarozwią-
zaniachdanychproblemówoptymalizacji,unikającpytańoźródłatych
problemówczywręczopochodzeniesamejfirmy.Teorietewychodząod
odgórnegoprzyjęciaokreślonejsiatkiśrodkówicelów.Jednakbadacze
przedsiębiorczościzdawiendawnatwierdzą,otwarciebądźniejawnie,że
odejścieodtegozałożeniajestkoniecznymkrokiemnadrodzedostworze-
niateoriiprzedsiębiorczości(Schumpeter1911;Knight1921;Mises1949;
Kirzner1973).
Jestcałkiemprawdopodobne,żetegorodzajuargumentacjaprzyczy-
niłasiędopowstaniarozziewumiędzyekonomią,wtymteoriąfirmy,
10Notabenenieuważamy,żeujęciafirmyzasobowe,wkategoriachwiedzyczy
zdolnościdynamicznychsąjakotakieteoriamifirmy.Zwyklebowiemnieprzywiązu-
jąwagidoCoase’owskichpytańoistnienie,graniceiwewnętrznąorganizacjęfirmy.
Istniejąwprawdziewliteraturzetychujęćpróbypodejściadorzeczonegoproblemu
(np.KogutiZander1992),aledotychczasniebyłyoneudane.Dyskusjęnatentemat
znaleźćmożnawartykuleFossa(1999).
