Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
społecznych,którewyróżniłinazwałinstytucjamitotalnymi.Cowię-
cej,nauczycielGofmana,EverettHughes,wskazywałnawartość
analizobozukoncentracyjnegodokonanegoprzezAdlera
3
dlapisa-
negoprzezGofmanadziełakilkukrotnie4.Tymbardziejniepowinien
dziwićtenwybór.PonadtokoncepcjaGofmanaakcentujeuwięzienie,
różneformyopresyjnościorazprzemocy,ijakotakazdajesiębar
-
dzodobrzeopisywaćobóz.Międzyinnymiztegoteżpowodubyła
późniejkrytykowana,gdyżrzeczywistośćszpitalipsychiatrycznych
czywięzieńmocnosięwlatachnastępującychpowydaniuInstytucji
totalnychodmieniła.Nieoznaczatojednak,żekoncepcjęGofmana
możnauznaćzanieaktualną„ciekawostkęhistoryczną”
5
,przeciwnie-
należyjądobrzeprzemyślećizbadać,gdyżwskrajnejpostaciobozu
jakoorganizacjitotalnejzdająsięnajsilniejuobecniaćnajważniejsze
aspektyjegokoncepcji.
Współcześnieobóznadalstanowistosowanerozwiązanie,służą-
cezarządzaniupopulacją.RozwiązanietowykorzystująChinywobec
Ujgurów,alerównieżwieleinnychkrajówwobecuchodźców.Sąto
oczywiściebardzoróżneobozy,aleorganizacjetotalnestaleewoluują.
Najskrajniejszyprzykładstanowią„obozy”,naktórewyjeżdżająludzie
dobrowolnie,abychudnąć,szkolićsięlubuczyćnowychumiejętności.
Organizacjetesąbardziejefemeryczne,ichczasbezpośredniegood-
działywaniakrótszy,chociażrównieintensywnyiregularny,cokaże
myślećonichwkategoriachtotalności.
Nakoniecchciałbymkrótkowyjaśnićjednąbardzoważnąniejasność
terminologicznąobecnąwInstytucjachtotalnych.Dotyczyonazakre-
supojęciowegoterminów„instytucja”oraz„organizacja”.Gofman
wswojejksiążceichnierozróżnił,stosującpojęcieinstytucjiwobydwu
znaczeniach.Wujęciufunkcjonalistycznyminstytucjaspołecznasłuży
zaspokojeniusystemowychpotrzebspołeczeństwalubgrup,takichjak
np.porządek,bezpieczeństwoczyspołecznareprodukcja.Jednakżein-
stytucjenietylkoredukujązłożonośćżyciaspołecznego,aleobdarzają
3H.G.Adler,Theresienstadt1941-1945.TheFaceofaCoercedCommunity,
przeł.B.Cooper,CambridgeUniveristyPress,NewYork2017[1955].
4E.Gofman,E.C.Hughes,Letters(1955-1978),[wi]BosSociologicus:
TheErvingGofmanArchives,red.D.N.Shalin,UNLViCDCPublications2009,
s.1-38;P.Vienne,Theenigmaofthetotalinstitution.RethinkingtheHughes-Gof-
fmanintellectualrelationship,„Sociologica”,2010,nr2,s.1-30.
5G.Smith,ErvingGofman,Routledge,London,NewYork2006,s.77.
11
