Opiniowanie sądowo-psychologiczne

Anna Więcek-Durańska

Uzyskaj dostęp

Zakup książkę

ISBN/ISSN:

978-83-01-23073-9

DOI:

https://doi.org/10.53271/2023.068

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Naukowe PWN

Rok wydania:

2023

Liczba stron:

345

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

Więcek-Durańska, Anna. Opiniowanie sądowo-psychologiczne. Red. . Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2023, 345 s. ISBN 978-83-01-23073-9, doi: https://doi.org/10.53271/2023.068

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A1 Więcek-Durańska, A.

T1 Opiniowanie sądowo-psychologiczne

PB Wydawnictwo Naukowe PWN

PP Warszawa

YR 2023

SN 978-83-01-23073-9

DOI https://doi.org/10.53271/2023.068

Bibliografia BibTex:

@Book{ 290948, author = "Więcek-Durańska, Anna", editor = "", title = "Opiniowanie sądowo-psychologiczne", publisher = "Wydawnictwo Naukowe PWN", year = "2023", address = "Warszawa", isbn = "978-83-01-23073-9", doi = "https://doi.org/10.53271/2023.068" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU - Więcek-Durańska, Anna

ED -

TI - Opiniowanie sądowo-psychologiczne

PB - Wydawnictwo Naukowe PWN

CY - Warszawa

PY - 2023

SN - 978-83-01-23073-9

ER -

DOI - https://doi.org/10.53271/2023.068

Netografia (standard APA):

Więcek-Durańska, Anna. Opiniowanie sądowo-psychologiczne [baza danych online] Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2023 [dostęp: 07 07 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/opiniowanie-sadowo-psychologiczne-anna-wiecek-duranska-290948. doi: https://doi.org/10.53271/2023.068

biegły sądowy, opinia biegłego, opiniowanie sądowo-psychologiczne, struktura opinii sądowo-psychologicznej, opiniowanie sądowe w sprawach cywilnych, opiniowanie sądowe w sprawach karnych, opiniowanie sądowe w sprawach nieletnich, odpowiedzialność biegłego za treść opinii

Artykuł 45 Konstytucji RP gwarantuje każdemu obywatelowi „prawo do sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki przez właściwy, niezależny, bezstronny i niezawisły sąd”. Rzetelna, obiektywna, oparta na specja...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-01-23073-9

DOI:

https://doi.org/10.53271/2023.068

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Naukowe PWN

Rok wydania:

2023

Liczba stron:

345

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Wprowadzenie12
Wykaz skrótów i skrótowców16
Część I. Wprowadzenie do opiniowania sądowo-psychologicznego18
Rozdział 1. Psychologia sądowa20
Rozdział 2. Płaszczyzny związków psychologii z prawem24
Rozdział 3. Pojęcie biegłego sądowego28
3.1. Rodzaje biegłych sądowych30
3.1.1. Osoby prywatne wpisane na listę biegłych sądowych30
3.1.2. Warunki przyznawania rekomendacji Polskiego Towarzystwa Psychologicznego psychologom ubiegającym się o pełnienie funkcji biegłych sądowych40
3.1.3. Biegli ad-hoc44
3.1.4. Instytucja naukowa45
Rozdział 4. Powołanie biegłego sądowego46
4.1. Kto nie może pełnić funkcji biegłego?49
Rozdział 5. Standardy opinii sądowo-psychologicznych52
Rozdział 6. Struktura opinii sądowo-psychologicznej54
6.1. Opinia sądowo-psychologiczna w sprawach karnych55
6.2. Opinia sądowo-psychologiczna w sprawach cywilnych60
6.3. Opinia sądowo-psychologiczna w sprawach rodzinnych i opiekuńczych62
6.3.1. Sprawy rodzinne i opiekuńcze – jakie informacje ustala biegły?65
Rozdział 7. Standardy opiniowania psychologicznego w sprawach rodzinnych i opiekuńczych68
Rozdział 8. Rodzaje opinii82
Część II. Specyfika opiniowania sądowo-psychologicznego w wybranych sprawach86
Rozdział 9. Opiniowanie w sprawach dotyczących przysposobienia88
9.1. Przysposobienie o charakterze pełnym lub niepełnym91
9.2. Przysposobienie wspólne91
9.3. Przysposobienie pasierba92
9.4. Procedura opiniowania psychologicznego w przysposobieniu93
Rozdział 10. Opiniowanie w sprawach o ubezwłasnowolnienie96
10.1. Zakres ubezwłasnowolnienia97
10.1.1. Ubezwłasnowolnienie całkowite97
10.1.2. Ubezwłasnowolnienie częściowe97
10.2. Procedura ubezwłasnowolnienia98
10.3. Ubezwłasnowolnienie w przypadkach szczególnych99
10.3.1. Uzależnienia99
10.3.2. Choroby psychiczne100
10.3.2.1. Obserwacja psychiatryczna104
10.4. Opinia biegłego (art. 553 § 2 k.p.c.)104
10.4.1. Opinia negatywna105
10.5. Uchylenie ubezwłasnowolnienia106
11.1. Władza rodzicielska108
Rozdział 11. Opiniowanie w sprawach rodzinnych i opiekuńczych108
11.1.1. Ograniczenie władzy rodzicielskiej109
11.1.1.1. Ograniczenie władzy rodzicielskiej w sytuacji rozłączenia rodziców110
11.1.1.2. Ograniczenie władzy rodzicielskiej w sytuacji zagrożenia dobra dziecka110
11.1.1.3. Procedura ograniczenia władzy rodzicielskiej111
11.1.2. Pozbawienie władzy rodzicielskiej111
11.1.2.1. Procedura pozbawienia władzy rodzicielskiej112
12.1. Czynności z udziałem małoletniego114
12.1.1. Czynności z udziałem małoletniego na podstawie przepisów kodeksu postępowania cywilnego114
12.1.1.1. Wysłuchanie małoletniego114
Rozdział 12. Czynności z udziałem biegłego psychologa114
12.1.1.2. Przesłuchanie małoletniego jako świadka na podstawie k.p.c116
12.1.1.3. Wytyczne, jak zorganizować wysłuchanie dziecka w trybie art. 216 i 576 § 2 k.p.c116
12.1.2. Przesłuchanie małoletniego w charakterze świadka w postępowaniu przygotowawczym121
12.1.3. Przesłuchanie pokrzywdzonego małoletniego (art. 185a k.p.k.)122
12.1.4. Przesłuchanie małoletniego świadka (art. 185b k.p.k.)123
12.1.5. Przesłuchiwanie pokrzywdzonego w sprawach o przestępstwo na tle seksualnym (art. 185c k.p.k.)124
12.2. Sposób przygotowania przesłuchania małoletniego z udziałem biegłego psychologa125
12.2.1. Przed rozpoczęciem przesłuchania126
12.2.1.1. Wstępna rozmowa126
12.2.1.2. Uzgodnienie sposobu formułowania zadawanych świadkowi pytań126
12.2.2. Pokój przesłuchań i pokój techniczny127
12.2.2.1. Pokój przesłuchań127
12.2.2.2. Pokój techniczny128
12.3. Organizacja przesłuchania małoletniego dziecka129
12.3.1. Przesłuchanie małoletniego – materiały filmowe dostępne online – opracowane przez Fundację Dajemy Dzieciom Siłę133
12.4. Przyjazny Pokój Przesłuchań134
12.4.1. Organizacja i wyposażenie Przyjaznego Pokoju Przesłuchań Dzieci134
12.4.2. Administrowanie134
12.4.3. Warunki uwzględniające potrzeby dziecka135
12.4.4. Warunki uwzględniające potrzeby wymiaru sprawiedliwości140
12.4.5. Warunki lokalowe podmiotu prowadzącego Przyjazny Pokój Przesłuchań Dziecka142
12.4.6. Pozostałe kwestie organizacyjne związane z Przyjaznym Pokojem Przesłuchań Dziecka142
12.4.6.1. Informacja o ofercie pomocy i wsparciu dziecka oraz jego opiekunów142
12.4.6.2. Instrukcja korzystania z Przyjaznego Pokoju Przesłuchań Dzieci oraz zasady przesłuchania dziecka143
12.4.6.3. Certyfikacja Przyjaznych Pokoi Przesłuchań Dzieci143
Rozdział 13. Jak prowadzić przesłuchanie dziecka150
Rozdział 14. Opiniowanie w sprawach nadużyć seksualnych wobec dzieci158
14.1. Zespół dziecka molestowanego seksualnie166
Rozdział 15. Ocena wiarygodności zeznań dziecka176
15.1. Treściowe kryteria wiarygodności zeznań dziecka180
15.2. Zdolność spostrzegania, zapamiętywania i przechowywania spostrzeżeń przez dzieci194
Rozdział 16. Specyfika opiniowania w sprawach nieletnich – odpowiedzialność nieletnich200
16.1. Postępowanie wobec nieletniego na zasadach określonych w kodeksie karnym (art. 10 § 2 k.k.)208
Rozdział 17. Opiniowanie przez Opiniodawcze Zespoły Specjalistów Sądowych (OZSS)214
17.1. Procedura badania w OZSS216
17.2. Standardy metodologii opiniowania przez OZSS – luty 2016217
17.2.1. Postępowanie w przypadkach szczególnych218
17.3. Opiniowanie OZSS w sprawach nieletnich219
17.4. Opiniowanie w sprawach rodzinnych i opiekuńczych221
17.4.1. Standardy metodologii opiniowania przez OZSS w sprawach rodzinnych i opiekuńczych221
17.4.1.1. Zadania zespołu badającego221
17.4.1.2. Wymogi dotyczące procesu diagnostycznego222
17.4.1.3. Procedura postępowania kierownika i specjalistów w sytuacji diagnostycznej223
17.4.2. Schemat opinii w sprawach rodzinnych i opiekuńczych224
Rozdział 18. Opiniowanie w sprawach dotyczących zmiany płci226
18.1. Proces zmiany płci229
Rozdział 19. Opiniowanie wiarygodności zeznań świadków232
19.1. Przesłuchanie świadka w obecności biegłego psychologa233
19.2. Fazy formowania się zeznań235
19.2.1. Spostrzeganie235
19.2.1.1. Ciekawostki237
19.2.1.2. Kategorie i przyczyny błędów238
19.2.2. Zapamiętywanie242
19.2.2.1. Zapominanie243
19.2.3. Przechowywanie i przypominanie244
19.3. Ocena wiarygodności zeznań245
19.3.1. Wskaźniki prawdy i fałszu245
19.4. Czynniki psychologiczne wpływające na treść zeznań świadka246
19.4.1. Stopień rozwoju umysłowego247
19.4.2. Zaburzenia psychiczne247
19.4.3. Osobowość świadka248
19.4.4. Środowisko248
19.4.5. Przechowywanie wspomnień248
19.4.6. Rodzaj zdarzenia i emocje z nim związane249
19.4.7. Znaczenie upływu czasu249
19.5. Metody oceny zeznań świadków249
19.5.1. Analiza treściowa zeznań świadków249
19.5.1.1. Naukowa analiza treści (Scientific Content Analysis, SCAN)252
19.5.1.2. Kontrola realności (reality monitoring)253
20.1. Opiniowanie w sprawach o zastosowanie środków zabezpieczających256
Rozdział 20. Opiniowanie w sprawach osób niebezpiecznych, stwarzających zagrożenie256
20.1.1. Stosowanie środka zabezpieczającego (art. 93d k.k.)260
20.2. Opiniowanie w sprawach dotyczących postępowania wobec osób z zaburzeniami psychicznymi stwarzającymi zagrożenie życia, zdrowia lub wolności seksualnej innych osób261
20.3. Opiniowanie osób z zaburzeniami preferencji seksualnych264
20.3.1. Parafilie niespecyficzne266
20.3.2. Przyczyny zaburzeń preferencji seksualnych271
20.3.2.1. Koncepcja psychodynamiczna271
20.3.2.2. Koncepcja behawiorystyczna271
20.3.2.3. Relacje między parafilią a chorobą272
20.3.3. Pedofilia273
20.4. Opiniowanie osób z zaburzeniami osobowości277
Rozdział 21. Opiniowanie w sprawach o przemoc w rodzinie282
21.1. Zadania biegłych w sprawach o znęcanie się283
21.1.1. Diagnoza stopnia i nasilenia przemocy284
21.1.2. Ocena stopnia ryzyka286
21.1.3. Ocena skutków przemocy288
21.1.3.1. PTSD289
21.1.3.2. Zjawisko wyuczonej bezradności290
21.1.3.3. Efekt „psychologicznej pułapki”291
Rozdział 22. Profilowanie nieznanych sprawców przestępstw294
22.1. Rodzaje i szkoły profilowania296
22.1.1. Szkoła amerykańska297
22.1.2. Szkoła brytyjska300
22.1.3. Doświadczenia polskie300
22.2. Etapy przeprowadzania ekspertyzy301
22.2.1. Miejsce i czas zdarzenia302
22.2.2. Dane przydatne do analizy303
22.2.3. Ograniczenia możliwości profilowania304
23.1. Organizacja systemu penitencjarnego w Polsce306
Rozdział 23. Opiniowanie psychologiczne skazanych przebywających w placówkach penitencjarnych306
23.1.1. Typy zakładów karnych307
23.1.2. Systemy odbywania kary pozbawienia wolności308
23.2. Prognoza kryminologiczno-społeczna309
Rozdział 24. Ocena poczytalności314
24.1. Niepoczytalność315
24.2. Poczytalność ograniczona315
24.3. Psychoza a niepoczytalność316
24.4. Upośledzenie a poczytalność317
24.5. Inne zakłócenia czynności psychicznych a niepoczytalność319
24.6. Stan nietrzeźwości lub odurzenia a niepoczytalność319
Rozdział 25. Odpowiedzialność biegłych sądowych322
Bibliografia326
O Autorce344

ROZDZIAŁ1

Psychologiasądowa

Psychologiasądowajestdziałempsychologiiściślepowiązanymzfunk-

cjonowaniemaparatuwymiarusprawiedliwości.Wliteraturzeprzedmiotu

wyróżniasięwieleróżnychdeﬁnicjikładącychjednaknacisknaniecoinne

aspektyjejzastosowania.Naprzykładwedledeﬁnicjiopracowanejprzez

Stanikapsychologiasądowatopsychologiaklinicznawwymiarzespra-

wiedliwości(Stanik,2013).Ciosekokreślapsychologięsądowąjakoobszar

zajmującysięsytuacjączłowiekawfaziedochodzenia,aresztowaniaiwyro-

kowania(Ciosek,2003).Tyszkiewiczpsychologięsądowąujmujebardzo

szeroko–jakoobszarzastosowaniawiedzypsychologicznejdlapotrzeb

wymiarusprawiedliwości(Lubelskiiin.,1986).Bardziejszczegółowądeﬁ-

nicjęzaproponowałTomaszewski,wyodrębniającwpsychologiisądowej

czterydziały:psychologiękryminalną(obejmującącharakterystykępsy-

chologicznąprzestępców),psychologiępenitencjarną(odnoszącąsiędo

sytuacjiskazanychnakarępozbawieniawolności),psychologięprawa(obej-

mującąteorięprawa,kodyﬁkacjęorazlegislację),psychologięzeznańświad-

ków(Tomaszewski,1992).Trudnośćdeﬁnicyjnapsychologiisądowejwynika

stąd,żepsychologiagraniczyzwielomanaukamim.in.:biologią,ﬁzjologią,

medycyną,socjologią,pedagogiką,ﬁlozoﬁą,lingwistyką,prawemijejpostęp

zależyrównieżodrozwojutychnauk(Hauziński,2021).Wliteraturzeanglo-

języcznejznaleźćmożnaokreślenieUnaukisądowe”(theforensicsciences)

obejmującepozapsychologiąsądowądziedzinykryminalistycznetakiejak:

inżynieria,lingwistykasądowa,farmacjasądowa,kryminalistyka,oceano-

graﬁa,medycynasądowa,kryminalistyczneanalizycyfrowe,sądowapraca

socjalna,pielęgniarstwosądowe,patologiasądowa,sądowaantropologia

iarcheologiasądowa(Bartol,Bartol,2018).Najczęściejspotykanadeﬁni-

cjapsychologiisądowejujmujejąjakodziedzinęzastosowańpsychologii

(psychologiistosowanej)zajmującąsięgromadzeniem,badaniemiprzed-

stawianiemdowodówdlacelówsądowych(Canter,2010).Jejpodstawowym

Brak wyników

Opiniowanie sądowo-psychologiczne

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra