Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1.Odstraszaniewpolitycemiędzynarodowej:teoriaipraktyka
55
(collectivesecurity),np.zapośrednictwemONZiOBWE,cowteorii
mazapewnićwszystkimpaństwomrównypoziombezpieczeństwa132.
Mogąwreszciebyćzainteresowaneumacnianiembezpieczeństwako-
operacyjnego(cooperativesecurity),którepróbujepogodzićkoncepcje
zbiorowejobronyizbiorowegobezpieczeństwa,czylinierezygnuje
zodstraszania,aleszukaszansnawspółpracęistarasięzmniejszać
znaczeniesiłymilitarnejwewzajemnychrelacjach133.
Państwaopodobnychsystemachiwartościachbędąprawdopo-
dobniebardziejskłonnedobudowaniasystemuopartegonawspół-
pracy,ponieważbędąmiaływobecsiebiewiększezaufanie.Ichrzą-
dymusząsiętakżeliczyćzopiniąpublicznąwwiększymstopniu
niżwładzepaństwniedemokratycznych.Łatwiejimbędziezawiązać
iutrzymaćsojusze,którychcelemmożebyćobronaszerszegoładu
międzynarodowego,wzmacniającegoichpoczuciebezpieczeństwa
izapewniającegooptymalnewarunkidorozwojuwdługiejperspek-
tywie.PrzykłademtakichzachowańmożebyćzarównoNATO,jak
iUniaEuropejska.Obieorganizacjenietylkowzmacniająpolityczną
spójnośćmiędzyswoimiczłonkami,alesąteżnastawionenawspół-
pracęzpaństwamioodmiennychwartościach,abyminimalizować
ryzykokonfliktu.Obiejednocześniewzmacniajązdolnośćdoodstra-
szaniazagrożeńdlapaństwczłonkowskich,zwłaszczagdybytakieza-
grożeniemogłodoprowadzićdorozpaducałegosystemubezpieczeń-
stwakorzystnegodlapaństwnależącychdoobuorganizacji.
ChociażrealizmmożewyjaśniaćprzyczynypowstaniaNATO,li-
beralizm,instytucjonalizmikonstruktywizmsąkonieczne,abyzro-
zumieć,dlaczegoSojusztenprzetrwałpozakończeniuzimnejwoj-
ny,dlaczegoewoluowałijakiejestjegomiejscewramachsystemu
bezpieczeństwazbiorowegoopartegonaONZ134.Takieorganiza-
cjejakNATOmogąprzetrwaćzmianywśrodowiskumiędzynaro-
dowym,jeślisiędonichdostosująipozostanąużytecznymnarzę-
dziemobronyistotnychwartościdlapaństwjetworzących.Sąone
zainteresowaneutrzymaniemsojuszu,ponieważzmniejszaonkoszty
działań,któreitakmusiałybypodejmowaćsamodzielnie.Nawetje-
żelidlaniektórychpaństwzdolnośćdoodstraszanianiejestgłówną
132
WpraktyceONZiOBWEnieoferująmechanizmówwymuszeniapokoju,gdy
stronamikonfliktusągłównemocarstwalubichsojusznicy.
133
TrzywymiarybezpieczeństwamiędzynarodowegoopisujeJ.Czaputowicz,
Teoretycznezałożeniaielementyskładowekooperatywnegosystemubezpieczeństwa,
w:E.Cziomer(red.),NATOwsystemie…,op.cit.,s.63-77.
134
C.Wallander,InstitutionalAssetsandAdaptability:NATOafertheColdWar,
nInternationalOrganization”2000,nr4,s.705-735,s.705;R.Kupiecki,Siła…,
op.cit.,s.56inast.
