Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.Tożsamośćosobista-treść,procesy,struktura
27
Ja(patrzteżramka2.1).Treścitożsamościowezatemstrukturami
poznawczymi,wchodzącymiwzakreskoncepcjisiebie,aleniewszystko,
cobudujekoncepcjęsiebie,jestelementemtożsamości.DMożnarzec,że
tożsamośćstanowiekstraktzkoncepcjisiebie;więcej-zawierarównież
odniesieniedoideałówiwartości,zwłaszczatych,którestanowiądla
osobypriorytet”(Oleś,2008,s.50).Toostatniespostrzeżeniewskazuje
naaksjologicznykonteksttożsamości,cowyraźniepodkreślamiędzy
innymiRoyBaumeister(1997;por.Cieciuch,2013;Neckar,2009).Zna-
czenieosobistegosystemuwartościorazstopniapodjętychwzględem
nichzobowiązańodnosisiętakżedoprocesuzaangażowania(commit-
ment)-jednegozdwóchgłównychprocesówkształtującychtożsamość
wklasycznejteoriiJamesaMarcii(1966)iwpracachkontynuatorów
tegopodejścia(np.Bourne,1978a,1978b;Cramer,2004;Klimstraiin.,
2010;Luyckxiin.,2005),atakżewintensywnierozwijanejwostatnich
latachkoncepcjistylówformowaniasiętożsamości(Berzonsky,2005;
Berzonskyiin.,2011;BerzonskyiCieciuch,2014).
Ramka2010Tożsamośćakoncepcjasiebie
Poczucietożsamościobejmujenajważniejszezsubiektywnegopunktu
widzeniatreściskładającesięnakoncepcjęsiebie.Wznacznejczęścimają
oneukrytycharakter,awięctoprzekonania,odczucia,pragnieniaczy
elementypamięciautobiograficznejznaneosobie,alenieujawnianeprzez
niąotoczeniu,czylinieznanedlainnych.Koncepcjasiebiejestpopierwsze
szerszazakresowo,podrugiebardziejrozmyta,potrzecieobejmujeszereg
właściwościnieistotnychzpunktuwidzeniatożsamości.Tożsamośćjest
zakresowowęższa,zregułybardziejklarownaiobejmujewłaściwościtylko
subiektywnienajistotniejszezpunktuwidzeniaodpowiedzinapytanieDKim
jestem?”.KoncepcjasiebiestanowiodpowiedźnapytanieDJaki(-a)jestem?”,
atożsamość:DKimjestem?”.Pierwszeztychpytańskłaniadopodejściaanali-
tycznego,aodpowiedzimogązawieraćsprzeczności(możnabyćjednocześnie
odważnymibojaźliwymalboufnąwobecjednychipodejrzliwąwzględem
drugich).Drugiepytanieskłaniadosyntezyispójnej,jasnejodpowiedzi,któ-
raraczejniezawieratreściprzeciwstawnych.Wyjątkiemmożebyćtożsamość