Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
1.Istotaodpowiedzialnościdyscyplinarnej
Dozaistnieniaodpowiedzialnościpodmiotowejniewystarczastanrzeczy
podlegającyujemnejkwalifikacjinormatywnejlMusionbyćponadtowyni-
kiemsprawstwakonkretnegopodmiotuprawa,apodmiotten,bymógłpono-
sićodpowiedzialność,powinienbyćzdolnydorozpoznaniaznaczeniaswego
zachowaniaipokierowanianimorazdziałaćwnormalnejsytuacjimotywa-
cyjnej,przyczymprocesmotywacyjnysprawcy(procespsychicznywarun-
kującyjegozachowanie)jestocenianyujemniezpunktuwidzeniaprzepisów
prawalOdpowiedzialnośćpodmiotowajestzatemwarunkowanawystąpieniem
czynnikówobiektywnych(stanrzeczynaruszającyporządekprawny)isubiek-
tywnych(dotyczącychosobysprawcy)lPodjęciezachowaniaprzezanormal-
negosprawcęlubwanormalnejsytuacjimotywacyjnejstanowiokoliczność
wykluczającąlubprzynajmniejograniczającąodpowiedzialnośćpodmiotową
(jeśliwymienionaanormalnośćwystępujewstopniuograniczonym)lZmode-
lemodpowiedzialnościpodmiotowejzgodnajestodpowiedzialnośćnazasa-
dziewiny,którejprzykładstanowiodpowiedzialnośćkarna,odpowiedzialność
cywilnaexdelictoiexcontractuczyuregulowanawklplodpowiedzialnośćpo-
rządkowapracownikal
Odpowiedzialnośćprzedmiotowajestnatomiastodpowiedzialnościązasam
ujemnieocenianystanrzeczylJejwarunkiemkoniecznymniejestsprawstwol
Odpowiedzialnośćtęmożeponosićinnypodmiotniżsprawcanegatywniekwa-
lifikowanegostanurzeczy,anawetmożetobyćodpowiedzialnośćzazdarzenia
przypadkowe,niewynikającezczyjegokolwieksprawstwalOdpowiedzialnym
przedmiotowomożebyćtakżepodmiotniezdolnydorozpoznaniaznacze-
niaswegozachowaniaipokierowanianim,ategotypuwłaściwościsprawcy
lubjegodziałaniewanormalnejsytuacjimotywacyjnejniesąokolicznościa-
miuchylającymiczyzmniejszającymitęodpowiedzialnośćlNiemananią
wpływutakżeocenaprocesumotywacyjnegosprawcylOdpowiedzialnością
przedmiotowąjestzwłaszczaodpowiedzialnośćcywilnanazasadzieryzyka
lubsłusznościl
Wliteraturze(nietylkoprawniczej,równieżfilozoficznejiprakseologicz-
nej)podważanozasadnośćobejmowaniaodpowiedzialnościprzedmiotowej
pojęciemodpowiedzialnościprawnej15lPodnoszono,żejedynieodpowiedzial-
nośćpodmiotowajestodpowiedzialnościąobiektywną,„rzeczywistą”,aodpo-
wiedzialnośćprzedmiotowa,nieopartanasprawstwieiwinie,macharakter
konwencjonalnyistanowideformacjępojęciaodpowiedzialnościlPostulat
redukcjipojęciaodpowiedzialnościprawnejdoodpowiedzialnościpodmioto-
wej−jaksłuszniezauważyłW
lLang−nieposiadajednakżadnegouzasadnie-
niazpunktuwidzeniaanalizysemantycznejjęzykaprawnegoiprawniczego16l
15Przeglądstanowiskwtejkwestiiiichocenazoblibidem,sl59-70l
16Ibidem,sl68-69l
