Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
MartaKalarus
Oświeceniowakrytykazabobonu
Wieczorybadeńskie
JózefaMaksymilianaOssolińskiego*
JózefMaksymilianOssolińskiwspominanyjestdziśgłówniejako
fundatorZakładuNarodowegoim.Ossolińskich.Hrabiachciałjednak
zostaćzapamiętanynietylkojakobibliofilimecenas,aletakżejako
pisarz.NaukawsłynnymKolegiumJezuickimwWarszawie,wktó-
rymwykładałytakwybitneosobistości,jak:AdamNaruszewicz,Ka-
rolWyrwiczorazFranciszekBohomolec,dałahrabiemusolidnąwiedzę
izaszczepiławnimoświecenioweidee1.Późniejszawspółpracazczaso-
pismami,naprzykładflMonitorem”czyflZabawamiPrzyjemnymiiPo-
żytecznymizSławnychWiekuTegoAutorówZebranymi”rozbudziły
wmłodymOssolińskimnietylkowiększezainteresowanieideałami
epoki,alerównieżliteraturą.Próbowałsiłnapoluliteraturypięknej,
tworzącpoezjęorazstarającsięnapisaćpowieść,większośćtychwpra-
wekniedoczekałasięjednaknigdypublikacjiinieprzetrwaładocza-
sówwspółczesnych2.JakstwierdzaWładysławaJabłońska,literackie
*Tekstjestczęściąwiększejpracy,pisanejpodopiekąnaukowąprof.drahab.
JanuszaRyby.Zawartetamrozważaniadopełniam.in.rozdziałpoświęconywizerun-
kowidiabłaiczarownicywWieczorachbadeńskichJ.M.Ossolińskiego,tuograniczam
siędoprezentowaniakwestiilękuprzedzmarłymi.Wcytatachzdziełazachowano
pisownięzgodnązwydaniem:J.M.Ossoliński:Wieczorybadeńskie,czylipowieści
ostrachachiupiorach.Warszawa1979[1970].Pierwszewydaniezbioru,naktórym
bazujewyżejwspomnianawersja,miałomiejscew1852roku.
1W.Jabłońska:JózefMaksymilianOssoliński.Szkicbiograficzny.Wrocław
1967,s.15–16.
2A.Małachowski:Przedmowa.W:J.M.Ossoliński:Wieczorybadeńskieł,s.7.
