Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
Ochronapowietrzaatmosferycznego
wszystkiepaliwazawierająpewneilościsiarki,toichspalaniezawszeskutkujeemisją
SO
2,atakżeinnychzwiązkówsiarki.Siarkawystępujewwęglukamiennymibru-
natnym,ropienaftowejigazieziemnym,atakżewdrewnie.Praktyczniewszystkie
paliwazawierajązwiązkiazotu,dlategoichspalaniutowarzyszyrównieżemisjaNO
x.
Ponadtowwysokichtemperaturachdochodzidosyntezytlenkówazotuztlenuiazotu
zawartychwpowietrzu.WpowietrzuatmosferycznymzarównoSO
2,jakiNO
xule-
gająreakcjifotokatalitycznegoutleniania,anastępnieabsorpcjiwwilgocitworzącej
chmury-wefekciepowstajetammieszaninakwasusiarkowego(VI)iazotowego(V).
Wuproszczonysposóbmożemyzapisaćprzebiegtychreakcjijako:
SO
2
1
111
utlenianie
o
SO
3
+
HO
2
1o
1
HSO
2
4
(1.4)
NONO
+
2
1
utlenianie
111
o
NO
2
5
+
HO
2
1o
1
2
HSO
3
Wedługdanychliteraturowychrekordświatapadłw1978r.wmiejscowości
Wheeling(USA),gdziepHopaduatmosferycznegowyniosło2,0.Niecowcześniej,
bow1974r.,wszkockiejmiejscowościPitlochryzarejestrowanoopadopH=2,3.
Średniakwasowośćopadówobserwowanychwlatach1970-1981naterenachuprze-
mysłowionychNiemiec,FrancjiiCzechwynosiła-pH=3,4-4,5,przyczymtypowy
odczynopadówatmosferycznychwynosinajczęściejpH=5,0-6,5(zewzględuna
absorpcjęCO
2obecnegowatmosferze,pochodzącegonietylkozespalaniapaliwa,ale
np.zoddychanialudziizwierząt).Ponieważuszkodzeniaekosystemów(np.leśnych
iwodnych)zaczynająsięprzypHniższymod4,jestoczywiste,żekwaśnedeszcze
powodowałyipowodująznacznezniszczeniawśrodowisku.Skutkiemkwaśnych
deszczyuszkodzenialasów,zniszczeniaupraw,zakwaszeniegleby,wódiśnięcie
ryb,wymieraniemniejodpornychgatunkówzwierząt,korozjametaliibudynków,
atakżechorobypłuciprzedwczesnezgonywśródludnościzamieszkującejobszary
występowaniawysokichstężeńSO
2iNO
xorazszkodliwychopadów.
Najbardziejspektakularnymprzykłademniszczeniaśrodowiskanaskutekwyso-
kichstężeńSO
2iNO
xorazkwaśnychdeszczyjestobszar„czarnegotrójkąta”,czyli
terenówuzbiegugranicPolski,CzechiNiemiec.Wlatach80.XXw.wrejonietym
(wobrębiekołaopromieniuok.150km)znajdowałosię14elektrowniielektrocie-
płowniwNiemczech,20elektrowniielektrociepłowniwCzechachorazjedyniepięć
podobnychobiektówwPolsce.
Żadnazelektrowniielektrociepłowniniebyławtymczasiewyposażonawsys-
temyograniczaniaemisjiSO
2czyNO
x.Przydominującymkierunkuwiatruzpołudnio-
wegozachodunaterenyGórIzerskichorazzachodniejczęściKarkonoszynapływały
masypowietrzabardzosilniezanieczyszczonegogazamikwaśnymi(SO
2iNO
x),czę-
stopojawiałysiękwaśnedeszczeopHponiżej4.
SkutkiemtakiejsytuacjibyłowymieranielasówwrejonieGórIzerskichoraz
zachodniejczęściKarkonoszyiuznanieobszaru„czarnegotrójkąta”zanajbardziej
zanieczyszczonyobszarwEuropieznajwiększądepozycjązwiązkówsiarki.Sytuacja
zaczęłasiępoprawiaćodpoczątkulat90.XXw.,kiedywszystkietrzykraje(Polska,
CzechyiNiemcy)zainwestowałyznaczneśrodkiwodsiarczanieiodazotowaniespa-
(1.5)