Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
39
Architekturaiokupacja
wspólnotynarodowejiwżywotnymzwiązkuzkrajobrazem”
55
.Szcze-
gólnienaUnowymNiemieckimWschodzie”,którywyobrażanosobiejako
tabularasa,architekciiurbaniściwidzielimożliwościkreowaniatakich
krajobrazówmiastacałkowicieodpodstaw.Krajobraztenwrazzzabu-
dowaniamimiałzyskiwaćpełenideowyprzekazwyłączniewpowiązaniu
zesprowadzonąludnością.
Porazkolejnynależyprzypomnieć,żeniemieccyarchitekciporuszalisię
wramach,którewyznaczałanarodowosocjalistycznaideologiaoraznie-
mieckapolitykaokupacyjnanaziemiachpolskich.SzczególnieHimmler,jako
komisarzRzeszyds.umacnianianiemczyzny,miałwpływnakształtowanie
obrazuziemokupowanych56.Dokanonuzaliczałonideestworzoneprzez
takichprojektantówkrajobrazujakHeinrichWiepking-Jürgensmannczy
AlwinSeifert.KrajobrazimiastanaUWschodzie”miałyuzyskaćniemiec-
kąstrukturę,jeszczeprzeddługofalowymosiedlaniemNiemców:UKiedy
Wschódstaniesięojczyzną(Heimat)dlaNiemcówzewszystkichstronikiedy
rozkwitnietakjakpozostałaczęśćRzeszy,wówczasniewystarczyuwol-
nieniemiastodśladówpolskiegogospodarowaniaibudowanieczystych,
pięknychwsi;wtedytakżekrajobrazbędziemusiałzostaćzniemczony”57.
55UKrajobrazmiastabędziemiałnowąbudowę,podzielonąnakomórkiwracjonalnymoparciu
opolitycznąstrukturęnaszegonarodu,zmyśląowspólnocienarodowejiżywymzwiązkuzkraj-
obrazem”
.WilhelmWortmann,DerGedankederStadtlandschaf,URaumforschungundRaumord-
nung”1951,nr1(5),s.15-17,[za:]C.Jonas,StadtplanerischeundstädtebaulicheLeitbilder…,s.112.
56Jednymznajważniejszychdokumentówprzezniegowydanychbyłoogólnezarządzenienr20/
VI/42natematkształtowaniakrajobrazunawcielonychziemiachwschodnichzdnia21grudnia
1941roku.Pełnątreśćdokumentuznaleźćmożna[w:]Der„GeneralplanOst”
.Hauptliniendernatio-
nalsozialistischenPlanungs-undVernichtungspolitik,red.MechtildRössler,SabineSchleiermacher,
Berlin1993,s.136-147.
57AlwinSeifert,DieZukunfderostdeutschenLandschaf,UFlüssigesObst”1941,nr12(1/2),s.108-
110,cyt.za:GertGröning,JoachimWolschke-Bulmahn,DieLiebezurLandschaf,t.3:DerDrangnach
Osten,München1987,s.27.Wogólnymujęciunatematochronykrajobrazuiplanowaniaprzestrzen-
negopor.także:ThomasZeller,„GanzDeutschlandseinGarten”:AlwinSeifertunddieLandschafdes
Nationalsozialismus,[w:]NaturschutzimNationalsozialismus,red.JoachimRadkau,FrankUekötter,
FrankfurtamMain-NewYork2003,s.273-308;MichaelVenhofi,DieReichsarbeitsgemeinschaffür
Raumforschung(RAG)unddiereichsdeutscheRaumplanungseitihrerEntstehungbiszumEndedes
ZweitenWeltkrieges1945,Hannover2000;KarlR.Kegler,DeutscheRaumplanung.DasModellder
„zentralenOrte”zwischenNS-StaatundBundesrepublik,Paderborn2015,s.227-308.
