Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Zagadnienietematykirodzajowejwpolskiejkrytyceartystycznej…
53
RyszardaBerwińskiego(1819-1879),poetyobozuromantycznegolEkspozy-
cjataprezentowaładziełaartystówniepolskich,leczniemieckich,agatunek
rodzajowystanowiłznaczącyjejdziałlChoćkrytyknieodrzucałcałkowiciete-
matykirodzajowej,tojednakjegosądyopracachreprezentującychtędziedzi-
nęmalarstwasąwyraźnieostrzejszeibazująnasurowszychkryteriachoceny
niżwprzypadkuinnychgatunkówlWyraźnyjestprzedewszystkimkontrast
zbezkrytycznympodejściemdokrajobrazów,którymnieszczędziłnajgoręt-
szychpeanów
148
lNatomiastwprzypadkumalarstwarodzajowegoBerwiński
zauważajegopopularnośćwśródpubliczności,zwłaszczaniemieckiej,niepo-
koigojednakfakt,iżstanowiąraczejbłahąartystycznąrozrywkęniżpoważne
dziełaojakimśgłębszymprzesłaniulOpracachzebranychnawystawiepisał:
Itakobrazyrodzajowe,którychtylemalujeszkołaberlińska,przyktórych
każdadamaniemiecka(mówięzdoświadczenia)najchętniejsięzatrzyma
inajszczerzejubawi,wjednejpołożonesąkategoriizkomediąfamilijnąlŻy-
ciedomowe,powszechne,zwykłe,ześmiesznejuchwyconestrony;charak-
teryizwyczajedopewnychzatrudnień,dopewnychprzywiązanestanów,
miejscowośćiobecność;otoprzedmiotygodnetalentu,bylenieprzechodziły
wpłaskośćikarykaturę149l
Widaćwięc,żeniedeprecjonowałbezpośredniomalarstwarodzajowego,
uznajączasadnośćistnieniatejdziedzinyartystycznej,rozczarowałygojed-
nakrealizacjetegotematuwystawionewPoznaniu,któreodbierałzazbytnio
banalne,bezideowelZaprzykładytejźlepojętejtwórczościrodzajowejpoda-
wałdziełaEdwardaPistoriusa,CarlaDomschke,PhilippaHoyollaczyFrie-
drichaBuschalPodsumowująccałydziałmalarstwarodzajowego,Berwiński
krytykował:
Zadziwionywogólnościpłaskościądzisiejszegomalarstwarodzajowego,dzi-
więsięwszczególnościartystomberlińskim,którzywmieściestołecznym
nieznajdujądlaswegopędzlagodniejszychprzedmiotów,jaktenieszczęśli-
wescenyzrębaczami,zstróżaminocnymi,zplotkarkamikomoszkującymi
przykawie,iztącałąśmieciąpowszedności150l
Wymienioneprzezsiebiemotywykrytykuznałza„antypoetyczne”iprzez
towłaśnieniegodneutrwalenialOdrzucającjednakmotywyzaczerpnięte
zcodziennegożyciamiejskichulic,atakżezwiejskichtraktów(gdyżwśród
148ElGrabska,RyszardBerwiński.Komentarz,[w:]Zdziejówpolskiejkrytykiiteoriisztuki,tlI,
oplcitl,sl320l
149RlBerwiński,WystawaobrazówwPoznaniu,„TygodnikLiteracki”1841,nr29,sl245l
150Ibideml
