Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Problematykaosobowościiobrazuwłasnejosobywświetle...
23
doznaniaispostrzeżeniajednostki,naktóreskładająsiędaneświadomeinie-
świadome,tworząpolefenomenologiczne(phenomenalfeld).Spostrzeżenia
iinterpretacjedokonywaneprzezjednostkęwpływająnajejzachowanie.
Najistotniejszączęśćpolafenomenologicznego,którąjednostkaodnosido
siebiesamej,stanowikoncepcjasamegosiebie(phenomenalself-concept),ina-
czejpojęciewłasnejosoby,„ja”
.Rogersdefiniujeje
...jakostosunkowostałyorazzorganizowanycałokształtpercepcjinatematwłasnych
cechimożliwości,wrazzichsubiektywnąoceną(pozytywnąlubnegatywną)iwraz
zprzeżyciamiemocjonalnymi,któretowarzysząautopercepcji64.
Rozwójpojęciasiebienastępujestopniowo,wkonsekwencjikontaktówjed-
nostkiześrodowiskiem,główniespołecznym(rodzinnym,szkolnymitd.).Jego
prawidłowyprzebiegzależyodstworzeniaodpowiednichwarunków,wktó-
rychuwzględnianajestindywidualnośćjednostki,pozwalającychodczuwać
akceptację,bezpieczeństwoorazempatycznerozumienie.
Pojęciesiebie,mimożeulegazmianom,stanowizorganizowanyispójny
wzórspostrzeżeń,którywpływanazachowaniejednostkiwtensposób,sta-
rasięonapostępowaćzgodnieznim.JakpodajeZenonUchnast:
Pojęcie„ja”zdaniemRogersa,pełnifunkcjęmapyorientacyjnej,dziękiktórejjednost-
kaludzkamożewbardziejadekwatnysposóborganizowaćiukierunkowywaćwłasną
aktywnośćkubardziejsatysfakcjonującemuzachowaniuikurealizacjiwłasnychroz-
wojowychpotencjalności.Jeślipojęcie„ja”jestadekwatnąreprezentacjącałości„pola
fenomenologicznego”
,wówczas-stwierdzaRogers-możnabyutożsamiaćselfzorga-
nizmemjakocałością65.
C.Rogerspodkreśla,że:„OpróczJakażdyczłowiekmajeszczeidealneJa,
awięcwymarzonyobrazsiebie.Składająsięnańreprezentacjeiznaczeniaważ-
nedladanegoczłowiekaiwysokoprzezniegocenione”66.KoncepcjaRogersa
powstawaławścisłymzwiązkuzjegoteoriąterapii.Miałaonaumożliwiać
„(...)pacjentowikoncentracjęnawłasnychproblemach(client-centered
therapy)”67.Twórcawspomnianejkoncepcjiprzyjął,że„ja”
,określaneprzez
niegojakoobraz„ja”ipojęcie„ja”
,składasięzsądówwartościujących,jakie
człowiekwyrażaosamymsobie.Zsądówtychwynikaglobalnasamoocena
negatywnalubpozytywna.
TeoriaC.Rogersazainspirowaławieluuczonychdonowychbadań(głów-
niewzakresiesamooceny),niemniejjednakczęstobywałaprzeznichźleod-
64C.Rogers,Atheoryoftherapy,personalityandinterpersonalrelationships,asdeveloped
intheClient-Centeredframework[w:]Psychology:astudyofascience,ed.S.Koch,NewYork
1959,s.200.Cyt.za:M.Dziewięcki,Psychologiczneinterpretacjetożsamościczłowieka,„Opoka”
http://www.opoka.org.pl/biblioteka/I/IP/tozsamosc_czlowieka.html/[dostęp:11.10.2011].
65Z.Uchnast,Kukoncepcji...,s.272.
66L.Pervin,Osobowość...,s.248.
67W
.Łukaszewski,Osobowość:strukturaifunkcjeregulacyjne,Warszawa1974,s.164.