Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
AndrzejCharciarek
założyć,żeadresatywpan/pani+nazwiskonasalisejmowejmożeświadczyć
olekceważącymstosunkudorozmówcy,copotwierdzaponiższyprzykład:
(6)Ddmyapdnovź,mdmetadyndvrh,kteryjedocelazdsadni,kteryměnipo-
měryvPoslaneckźsněmovně,aneslyżelijsmevůbec,cojedůvodemtohoto
ndvrhu.P;estoźe;adamychp;ed;ečnikůtadyddvalaotdzkupanuTlucho-
;ovi,cohovedektomundvrhu,takonzdesedijakopa;ezamlči.(Sm.ch
vsdle.)Teddokonceodchdzi.TakźepaneTluchoři,cojedůvodem1pro-
st;ednictvimp;edsedajiciho1vażehondvrhu?Covdsktomuvede?Prostě
normdlniinteligentnibytost,zakterousepovaźujete,byp;eceumělazdůvod-
nit,pročstakovymndvrhemp;ichdzite.Myjsmealeźddnźzdůvodněnine-
slyżeli.(Stenoprotokol,32.schůze,stfeda11.června2008)
Jakwidać,użyciezwrotuznazwiskiemwkontekściepolemicznymmaza-
mierzonąwymowędeprecjonującą.Kontrastmiędzyzwrotempan/pani+na-
zwiskoapoprawnymgrzecznościowowtejsytuacjiadresatywempan/pani+
tytułjestzauważalny.Jeszczewyraźniejwprzykładzieponiższym:
(7)Jdjsemdonivstupovalavdevadesdtźmsedmźmroce,atop;esnězdůvo-
dů,abynebylivevldděČeskźrepublikyavPoslaneckźsněmovnělidi,jako
jepanBabiż,lidi,ukterychselzedůvodnědomnivat,źejsoutolidź,kte;i
mělinějakouminulostspojenousreźimem,kteryvżichnizndme,kteryzndme
nejenztakddvnźhistorie,ajsoutověci,kterźjsouspojenźsStB.Apokud
tentočlověk;ikd,źebyradějimohlleźetnapldźi,takaťnanileźi,protoźe
jdbychnatźpldźimohlaleźettakź,aleneleźimnaniprdvěkvůlipanu
Babiżovi.Amoźndbychomnatźpldźi,paneBabiši,paneminist;efinanci
mohlileźetspolu.(Sm.chvsdle.)(6.schůze,čtvrtek6.února2014)
Posłankadystansujesięwobecministrafinansów,używającgłówniezwrotu
paneBabiżi.Pojawieniesięwkońcowejczęściwypowiedzizwrotupaneminist;e
financiwieleniezmienia.Symptomatycznejestto,iżposłankaużywapanBabiż
równieżwfunkcjireferencyjnej,choćmogłabynp.panministr.Wszystkotopod-
porządkowanejesttworzeniunegatywnegowizerunkuprzeciwnikapolitycznego.
Przytoczyłemwcześniejpolskietrzyelementoweadresatywytypupaniepre-
mierzeBalcerowicz,paniepośleGrzesik,łącząceniejakodwatypyzwrotów
dorozmówcy:pan/pani+nazwiskoipan/pani+tytuł.Analogicznyadresa-
tywznajdziemyrównieżwczeszczyźnie.PiszeotymMagdalenaKnefovd:
„vmluvenéčeštiněsetvof.pfevdžnědvojčlennékombinace,zat.mcotrojčlenné
kombinace(napf.:paneminist;eKabdte)jsouvčeštiněpovažovdnyzaoficidl-
n.aformdln.”16.Mimoformalnegopodobieństwamiędzypolskimiaczeskimi
16MikneřOvá:Kezpůsobůmoslovovdnivmluvenychprojevech.„Našefeč”1995,nr1(78),
s.36145.
