Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Oblanyegzaminzpolityki.Onarodzinach,istnieniuiupadku...
waniamiParyża;uwidocznisiętoszczególniewmomencieklęskiNapoleonawwojniezRosją
1812r
.F
.Skarbekstarałsięrzeczująćszerzej:
Wstosunkachpaństwsprzymierzonychinarodówpomocsobieniosącychrzadkobywa,
abysięjedendladrugiegopoświęcał,ajeżelitomiałomiejsce,nastąpiłoraczejskutkiem
jakiegopolitycznegobłęduniżdobrzerozumianegointeresuwłasnego
46
.
cokolwiekjednakmożnabynapisaćookolicznościachzawarciapokojuwTylżyiintencjach
przyświecającymNapoleonowi,traktattenmiałniezwykleistotneznaczeniedlasprawypolskiej,
bosankcjonowałistnieniepierwszegopolskiegobytupaństwowegoporozbiorach.Zpunktu
widzeniapolitykipolskiejważnejednakbyło,żebymiećnauwadze,wjakichokolicznościach
dotegodoszło,inaczejpolskimelitomgroziłopozostawaniewświeciezłudzeń.Azatoprędzej
czypóŹniejprzyjdziezapłacić,nawetdalszymistnieniemodradzającegosiępaństwa.
Art.5pokojuwTylżymówił,żeprowincje,które1stycznia1772r
.wchodziływskład
KrólestwaPolskiego,adostałysiępóŹniejpodpanowaniePrus(zwyjątkiemwymienionych
wart.9,czyliwiększościpolskiegoPomorzazWarmią),należećbędądoKrólaSaskiego
podnazwąnKsięstwaWarszawskiegoirządzonebędąprzezkonstytucyę,zapewniającąwolność
iprzywilejeludówtegożKsięstwa,godzićsiędającązespokojnościąkrajówsąsiednichn
.Art.6
stanowił,żenGdańsknzobwodemjednejmilidoswejnniepodległościnpowróci,pozostającjednak
podprotekcjąKrólaPruskiegoiKrólaSaskiego
47
.Wrzeczywistościopiekunembyłtamwojskowy
gubernatorfrancuski,agarnizonskładałsięwwiększościzwojskapolskiego.
L.Dembowskizanotowałwswoichwspomnieniach,żewTylżywśródfrancuskichpolityków
starłysiędwiekoncepcjecodokształtuKsięstwaWarszawskiego:
Ks.Murat,Davout,Savaryizcywilnychks.Bassanoradzili,abyNapoleonprzezsilną
organizacjętegokrajuzapewniłsobiebezpiecznąwtejstroniepodstawę.Nietylko
chcielidołączyćdońBiałegostoku,alePrusKrólewskichzWarmią,GdańskaiŚląska.
Żądalitakże,abynabytąDalmacyęiIstryęzAustryąnaGalicyęwymienić,tedopaństwa
nowegodołączyćirządyjakiemuksięciufrancuskiemupowierzyć.Ks.Talleyrand,oraz
BerthieriLannes,bylizupełnieinnegozdania.Twierdzilioni,żepaństwotakiezaledwie
tylkoPrusyzrównoważy,aniebędziedośćsilne,żebysięRosyiiAustryioniekuszące
oprzeć.ŻeFrancyadlautrzymaniajegonarazisięnaciągłewojnyiżeustaleniejego,
zamiastpokoju,ciągłąniezgodęspowoduje
48
.
46
47
F
Żywot...,t.I,s.271.
.Skarbek,Dzieje...,t.II,s.5-6.
48
L.Dembowski,Mojewspomnienia...,s.321.PonadtoAleksanderBatowskitwierdził,żegdybyKomisjaRządząca
ch.Talleyrandowinofiarowałaupominekod7do10milionówwynoszącyn
,tonmielibyśmyiPrusyKrólewskie,
iWarmię,iGdańsk,iBiałystok,iśląsk,apóŹniejiobieGalicyen(s.321-322).
26
