Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
OWŁADZY(NIE)DOSKONAŁEJ
8
KatarzynyIIdodziałańodwetowych-drugirozbiórPolskinastą-
piłrokpóźniej.WSanDomingow1793rokureprezentancifran-
cuskiegorządurewolucyjnegozParyżazaoferowaliwolnośćtym
niewolnikom,którzyprzyłącząsiędowalkiprzeciwkosiłomkontr-
rewolucji.Delikatnąaluzjędotychwydarzeńmożemyusłyszeć
woperzeMozartaCos(fantutte,gdydwajamancitestująwierność
swoichnarzeczonychiudają,żewyruszajądoSanDomingo.
Przywódcąrewolucjihaitańskiej,którawykorzystałafrancuską
propozycjęniepodległości,zostałToussaintL’Ouverture.Powstało
pierwszeniepodległepaństwonaobszarzeobuAmerykrządzone
wyłącznieprzezosobyczarnoskóre.ToussaintL’Ouverturezre-
zygnowałzprotektoratuhiszpańskiegoidołączyłdoFrancuzów.
Pociągnąłzasobątysiąceczarnoskórychżołnierzyizostałmianowa-
nyprzezFrancuzówgenerałembrygady.4lutego1794jakobiński
KonwentNarodowywydałaktyemancypacyjne,któreznosiłynie-
wolnictwonacałymterytoriumRepublikiFrancuskiej.Gdyjednak
NapoleonBonaparteobjąłwładzęwParyżu,rozpocząłstarania
oprzywróceniezyskówzkaraibskichkolonii.
W1802rokuszwagierNapoleona,generałCharlesLeclerc,for-
malniezaprzeczając,bychciałprzywrócićniewolnictwo,postano-
wiłodzyskaćkontrolęnadHaiti.20styczniawylądowałnawyspie
iwyruszyłprzeciwkoToussaintowi.Dowodziłoddziałamifrancuski-
miipolskimi.Europejczycymarlijakmuchynażółtąfebrę.Potrzech
tygodniachjednakżołnierzeLeclercapojmaliToussaintaiwraz
zrodzinąodesłalidoFrancji.Leclercjużniewróciłdokrajuizmarł
naKaraibach.ToussaintzostałuwięzionynazamkuFortdeJoux
wDoubs,gdziezmarłnazapaleniepłuc.Komentarzsamsięnasu-
wa.Zwolennicyoświeceniowegoporządkuzrównymzapałem
broniliwolnościwEuropie,jakdławilijąwefrancuskichposiadłoś-
ciachzamorskich.Liberalneaktyprawnemiałytrudnąhistorięilicz-
nychniewiarygodnychorędowników.
Wepoceoświeceniaumocniłysiędwiekoncepcjezasadniczych
reformprawnychipolitycznych:konstytucjonalizmiteoriaprawa
