Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
38
Oniektórychprawidłowościachrozwojurzeźbygór...
Rycina1.21.ProfilpodłużnydolnegobieguSolinki,głównegogórskiegodopływu
Figure1.21.LongitudinalprofileoflowercourseofSolinkariver,themainmoun-
taintributaryofSanriver-adistinctsuspensionoverthechannelof
Sanu-wyraźnezawieszenienadkorytemSanu
San
1.4.Nieodmłodzonestarekrajobrazywnętrzagór
Podnoszonymasywgórskiulegarównocześnierozcinaniuprzezdolinyrzeczne
zarównowczasiegłównejfazyorogenicznej,jakiwpóźniejszychetapachodmła-
dzaniadolin.Postępujeononaogółodbrzegugór.Zależnieodwysokościmasywu
znajdujesięonwjednymlubwkilkupiętrachmorfogenetycznych,wktórych
modelowaniuróżneprocesymogąodgrywaćgłównąrolę(procesygrawitacyjne
idenudacjichemicznejwpiętrachleśnych,procesykriogeniczneilodowcowe
wpiętrachwysokogórskich).Pogłębianiedolinzależyzarównoodwielkościiczę-
stotliwościprzepływówpowodziowych,jakteżododpornościpodłoża.Wpodno-
szonychmasywachgórskichbocznedopływyprzecinająceserieskalneozmiennej
odporności,pomimowiększychspadkównienadążajązpogłębianiemibywają
zawieszonenadgłównymirzekami.
MożemytozaobserwowaćwdorzeczuSanunaobrzeżuBieszczadów(ryc.
1.21)czyteżwBeskidzieSądeckim.Sannaodcinkumiędzyprzełomemprzezpa-
smoOtrytu,akotlinowatymirozszerzeniamidolinykołoLeskaiSanokamaprze-
ciętnyspadekdo1,5‰.NiewielemniejszyodgórnegoSanu,jegolewydopływ
Solinka(ozlewni314km2),płynącawpoprzekbieguwarstw,majużwdolnym
odcinkuwyraźniewiększyspadek6,9‰(wstosunkudośrednio4‰powyżej).
ZnaczniemniejszaHoczewka(118km2)posiadarównieżwodcinkuujściowym
większyspadek(>20‰)niżpowyżej(8‰)ikorytowyciętewskale.Natomiast
mniejszepotoki,np.Bereźnicaodługości16kmipowierzchnizlewniokoło
25km2ipotokzeŚredniejWsiozlewnitylkookoło14km2mająwyraźniezawie-
szonednaodpowiednionapoziomieterasowychcokołówskalnychSanuokoło10
mi30-40m(Starkel1965).MniejszelewedopływySanurozcinająobniżającąsię
