Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Jaksięuczyć?
Aotozdaniezgazety„Parkiet”z23listopada2005roku:
BliskośćrynkubyłabykorzystnadlaPKN,jeżeliweźmiesiępoduwagęfakt,że
rafineriaMożejkijestjużobecnanapolskimrynkupaliwowym,szczególniezaś
napółnocnymwschodziekraju—oceniliekspercizFitchRatings.
Nieudajemisiętegozrozumieć;czydlatego,żeniejestemekspertem?
Najtrudniejszejestzawszedostrzeganieproblemów.Wszkoleniewspomina-
myotymprawiewogóle.Zmojegorozeznaniawynika,żerównieżnauczyciele
mająztymkłopoty.Polecenie„ułóżzadanie”bywatrudniejszeniż„rozwiąż
zadanie”.Nazajęciach,jakiemamznauczycielami,używamczęstoułożonej
przezsiebiefrazy:„Zadanie’ułóżzadanie’jestbardzodobrymzadaniem”.Geo-
rgePólya(1887-1985)wypowiedziałtojednoznacznie:„Doświadczenieucznia
jestniekompletne,jeżelinigdyniezdarzyłomusięrozwiązywaćzadaniawymy-
ślonegoprzezsiebie”.
2.Czynnikiwytwórcze.Pozrozumieniuczegośmożesięwnaszymumy-
ślezrodzićpewienproduktmyślowy—podobniejakpogłębokimzrozumieniu
iprzemyśleniudziałaniapewnegourządzeniainżynierpotrafizaprojektować
nowe,lepsze.Wmatematyceczynnikamiwytwórczymisąnaprzykład:nada-
wanienazwtworomabstrakcyjnym,wyobraźnia„matematyczna”(naprzykład:
jaksobiewyobrazićkulęwprzestrzeniwymiaru4,aletakżejakwyobrazić
sobie,comożna,aczegoniemożnaotrzymaćwwynikuciąguprzekształceńal-
gebraicznych),płynnośćwysławianiasię,przekształcanieznaczeń(naprzykład
uogólnianie),atakżeoryginalność.
3.Czynnikioceny.Guilforduznajejezanajbardziejzaawansowaneczyn-
nikimyślowe.Doczynnikówtychnależą:ocenianiespostrzeżeniowe,logiczne,
doświadczalneitp.Niechodzitutylkooumiejętnośćstawianiastopninaszym
uczniom,aoporządkowanieświatawnaszymumyśle.Umiejętnośćocenyspo-
strzeżeniowejmająizwierzęta.Właściwaocenastopniazagrożeniajestczęsto
warunkiemprzeżycia.Wartościowanieopartenalogicznejanalizieiekspery-
mentachjestcechąludzką.Czynimytonacodzień,niekiedyniezdającsobie
ztegosprawywyraźnie.Gdywypowiadamykategorycznesądynatemattego,co
jestpiękne,częstostaramysięznaleźćjakieśracjonalneuzasadnieniewłasnej,
subiektywnejoceny.Byćmożemniejwysiłkuintelektualnegowłożymywuza-
sadnieniepięknateoriimatematycznej.
Jeżelinależymydogronaosóbpodejmującychdecyzjeoznaczeniuspołecz-
nym,naszewartościowaniewpływanawybórstrategiigospodarczej,kierunki
rozwojubadańnaukowychitd.Inteligencjapolegawdużejmierzenapodejmo-
waniudecyzjinapodstawieniepełnychdanych.Jeżelimamybowiemkompletny
przeglądsytuacji,todecyzjęmożepodjąćzanas...bylekomputer.Inteligencja
jestczęstoniesłuszniepostrzeganajakowiedzaplusszybkośćkojarzenia.
11
