Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WYKŁAD8
siębyćpolewejstronie,SłońcewiększeodZiemi,skałatwarda,apoduszka
miękka.„Abstrakcjatokategoriaumysłu,dziękiktórejczłowiekwmawiasobie,
żerozumieświat”.Nieznamautorategocelnegopowiedzenia.Alemyślenie
odbywasięjeszczewewnątrznaszegoprywatnegoświata.Natomiast,gdymó-
wię,toprzekazujęosobiesłuchającejinformacjeotymswoimświecie:wumyśle
kogoś,ktomniesłucha,zaczynająsiępojawiaćobrazyzmojegoświata.Niemo-
żemybezpośredniowyrazićzmysłowegodoznania(naprzykładprzyjemności),
możemyjednakonimopowiedzieć—podzielićsięnim,nadającmuzewnętrzną
postać,możliwądoeksportupozanasze„ja”.
Niejesttojednakjeszczewszystko,coomyśleniutrzebatupowiedzieć(no
właśnie,amiałobyćomówieniu).Jestpewienważnyelement,wktórymgrasłów
związanazwyobrażaniemsobiemyśleniajakowywoływaniazawodzi.Kiedyna
papierzefotograficznympojawiasięobraz,jestontylkowydobywanyprzez
procesychemiczne.Ontamjużbył,tylkotrzebabyłowykonaćpewnączynność,
żebygozobaczyć.Zmyśleniemjestinaczej.Częśćjegoniezwykłościzasadzasię
natym,żeniepoprzedzagonic,cowjakikolwieksposóbmogłobystanowićjego
wzór.Słowem:zanimpomyślimy,niewiemyjeszcze,jaktobędzie„wyglądało”.
Psychologowiepodchodządoproblemupracyumysłowejbardzorozmaicie.
WybitnyamerykańskipsychologJoyPaulGuilford(1897-1988),znanyszeroko
zeswychbadańnadinteligencją,wyodrębniłdwagłównetypyczynnikówinte-
lektualnych:czynnikmyślowyiczynnikpamięciowy.Czynnikimyślowemożna
sklasyfikowaćnastępująco:
1.Czynnikipoznawcze,awięcuświadamianiesobietreściiodkrywanie
jejznaczenia.Mamytutakiezjawiskajakrozumienieposzczególnychsłów,
wiązanieichwciągizależności,atakżeorientacjaprzestrzenna,wykrywanie
związkówmiędzypojęciamiidostrzeganieproblemów.Wiemy,żeznacznaczęść
dorosłychmakłopotyzezrozumieniemprostychtekstów.Niechodzitutylko
ozadaniamatematyczne„ztekstem”,takiejakautentycznezadaniezpewnego
podręcznikaz1922roku.Gdydobrzezrozumiemytreśćzadania,rozwiązanie
niebędzietrudne.
Wychodźcapolski,powracającyzAmeryki,pragnąłprzywieźćzsobą4samocho-
dyi10maszyndopisania.Gdybynabył4samochodyi10maszyn,towydałby
wszystkieposiadanenatencelpieniądzeiniewystarczyłobymunaprzewóz
nabytychtowarów.Wobectegowychodźcanabył4samochodyitylko5maszyn
dopisania;poopłaceniutowaruijegoprzewozuprzeciętniepo5dolarówod
sztuki,wychodźcypozostało55dolarów.Kosztprzewozusamochodukosztował
tylecentów,ilezapłaconodolarówzawszystkie4samochody,kosztprzewozu
każdejmaszynydopisaniawynosiłtylecentów,ilezapłaconodolarówzawszyst-
kie5maszyn.Ilepieniędzymiałwychodźcaprzedkupnemiilekosztowałkażdy
samochódikażdamaszynadopisania?
10
