Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
teminnejlingwistyki”(określająBartheswstępnieterminemlalinguistiquedu
discours)15.
NiecoinaczejujmujetękwestięR.Jakobson:nPostulatoddzieleniapoety-
kiodlingwistykijestusprawiedliwionytylkowtymwypadku,jeżelidziedzina
lingwistykizostajebezprawnie(podkr.A.W.)ograniczona,np.jeżelizda-
niejestprzezpewnychlingwistówrozpatrywanejakonajwyższakonstrukcja
podległaanaliziealbojeślihoryzontylingwistykiograniczasiędosamejtylko
gramatyki,czyteżwyłączniedoniesemantycznychzagadnieńformyzewnętrz-
nejlubdoinwentarzachwytówdenotatywnych,niebiorącpoduwagę«swobod-
nychwariacji»n16.
Rozszerzeniehoryzontówlingwistykipodejmującejproblematykęjęzy-
kaartystycznegobyłorzecząnieodzowną:narzucałosięonosamoprzezsię,
jeślizważyć,iżprzedmiotembadańbyłytekstyjakokomunikatyzorganizo-
wane,wktórychposzczególneelementyjęzykowebyłyodsiebiefunkcjonal-
nieuzależnione.Nawetwbadaniachniewychodzących(przykłademprace
Z.Klemensiewicza17)pozaklasycznąbarieręskładni,istniaływyraźneten-
dencjedowiązaniadanychformjęzykowych,czysłownictwaztakimikate-
goriamidzieła,jakntemat”,ntypwypowiedzi”(narracja,opis,komentarz,
dialog)oraznstyl”utworu.Niejednokrotniekładziononacisknatakiepro-
blemybadawcze,jak:1.estetyczna(poetycka)funkcjajęzykaliteratury,2.jego
odstępstwaorazzwiązkizinnymiodmianamijęzyka,3.wpływjęzykalitera-
turyorazjęzykawybitnychpisarzynakształtowaniesięjęzykaogólnegopisa-
negoimówionegoitp.
Wychodzonowięcpozainwentaryzowanieposzczególnychformgramatycz-
nychileksykalnych,jakieprezentująwymienionenapoczątkurozdziałuprace.
Dopewnegostopniastanowiłytepraceopisnjęzykazbiorowiskowego”(termin
Z.Klemensiewicza1;),ułamkowychelementówlangueorazwybranych,osob-
niczychwłaściwościparole(np.neologizmy).Najważniejszymzarzutem,jaki
wstosunkudotegotypupracmożnawysunąć,jestto,iżpomijałyonecały
szereg,częstopierwszoplanowych,właściwościjęzykowychtekstu,żeograni-
czałyprzedmiotbadańdocechdrugorzędnych,acoważniejsze-cechtych
niewiązałyzespecyfikąwypowiedzijęzykowej,jakąstanowiutwórliterac-
15nCommunications”,nr8,1966,s.3.Por.teżzbliżonepoglądynatęsprawębadaczy:
E.Benveniste,Problémesdelinguistiquegénérale.Paris1966(szczególnierozdz.X);Z.S.Har-
ris,DiscourseAnalysis.nLanguage”nr28,1952,s.1-30;N.Ruwet,Analysestructuraled’un
poémefrançais.nLinguistics”nr3,1964,s.62-83.
16Poetykawświetlejęzykoznawstwa,jw.,s.433-4.
17Por.np.SkładniapisarskiegojęzykaMariiDąbrowskiej.[W:]Zestudiównadjęzykiemisty-
lem.Warszawa1969,s.77-96.
1;Jakcharakteryzowaćjęzykosobniczy.[W:]Wkręgujęzykaliterackiegoiartystycznego.War-
szawa1961.
16
II.Przedmiotpracyijejpodstawyteoretyczno-metodologiczne
